-
تقصیر را گردن مسئولین قبلی نیندازید!
میلاد یزدانپناه
-
انتظار توسعه کهگیلویه بزرگ با نمایندگی موحد سرابی بیش نیست
سید علیرضا تقوی دوست
-
واکنش فعال اجتماعی به خبر شکایت موحد از وزارت نفت/ چه اتفاقی برای امید و اعتماد عمومی میافتد؟!
رفعت کاظمی
-
پشت پرده حاشیه سازی ها علیه هلال احمر کهگیلویه و بویراحمد/ لطفا ما را متفاوت ببینید
محمد رخ فیروز
-
آقای استاندار زمان خداحافظی فرا نرسیده است؟
محمد نجفی نژاد
-
یاسوج فاقد المانهایی با موضوعات ادبی و فرهنگی است
یادداشت مخاطبان
-
سعدی؛ جامعهشناسی شاعر
امراله نصرالهی
-
از زندگی تا مرگ؛ در سوگ برادر/ «جمال» همه دار و ندار ما بود
محمد طاهر اکوانیان
-
انتخابات در کهگیلویه و مسئولیت جامعه (قسمت دوم)
نوروز پرندوار
-
استاندار؛ تنگ پیرزال؛ سقوط مرگبار
حسین بویراحمدی اصل
- روایت کوتاه اَفتونیوز از زندگی پر مشقت مادر دهدشتی و دو فرزند معلولاش
- حال و روز جنگل های زاگرس خوب نیست/ امکان زادآوری درختان آن را به صفر رسیده است/قُرق بانی منطقی نیست
- حمله ملخ ها به روستای« جلاله» / ماجرا چیست؟
- خانههای دولتی دهدشت در قُرق یک لیست ۳۰ نفره/ راه و شهرسازی کهگیلویه آییننامه تخلیه منازل سازمانی را مطالعه کند
- آخرین اخبار از بیماری تب مالت در دیشموک
- امید معتمدی: شعر من زاییده «عشق» و«تنهایی» است/ اعتقادی به انتخاب اسم برای اشعارم ندارم/ با نوشتار زبان لری به دستورالعمل دستور فارسی مخالفم
- کاسبی با سلامت شهروندان با کلینیکهای غیرمجاز در یاسوج/ به نام زیبایی به کام سودجویان
- ابتلای بیش از ۴۰ نفر از اهالی روستای«رودریش» به یک بیماری/ «دیشموک» در تسخیر « تب مالت»
- عشایر «دیلگون» بویراحمد خطاب به مدیرکل امور عشایر استان/ آقای «آذرفر» جادههای ما توجه میخواهند
- بلوطهای بخش پاتاوه ایستاده جان میدهند/ منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد کجاست؟
علل وقوع جنگ بزرگ تنگ تامرادی –بخش سوم– (توان رزمی بویراحمد، خطر بزرگ)
سایت افتونیوز،اسلام رسایی نسب
در طول تاریخ خونبار ایران، درگیریها و سرکوبهای متعدد بین حکومت مرکزی و قدرتهای محلی به وجود آمده است. این درگیریها و سرکوبها به دلایل مختلف بروز یافته است که عموماً بدون هرگونه مذاکره و صرفاً بر اساس خشونت و خونریزی تسویه شده و پایان یافتهاند. رضاخان پس از اولین اقدام جدی خود در عرصهی سیاست (کودتای 1299) بهواسطهی روحیه نظامیاش، بینظمی و شورشهای مختلف در گوشهکنار ایران را با جدیت خاموش کرد و روند تثبیت خود و مقبولیتش نزد عوام و خواص را سرعت بخشید. در بخش قبل در مورد سرکوبهای مختلف رضاخان با در نظر داشتن سیاست تخته قاپو و خلع سلاح اشاراتی صورت گرفت. در اینجا ذکر این نکته لازم است که سیاست تخته قاپو و خلع سلاح در بویراحمد پس از تمامی ایلات و بعد از واقعهی تنگ تامرادی از سال 1310 رسمی و اجرایی شد؛ اما در ادامه مطالب مربوط به این حادثه بزرگ و هولناک لازم است به تعاملات و مشخصاً تقابلات خونین نظامی بویراحمد و ارتش بپردازیم که توالی آنها را به ترتیب زمان رخداد تا لشکرکشی و رویارویی خونین تنگ تامرادی در تیر و مرداد 1309 به قرار زیر داریم:
- جنگ آجوادی ممسنی 1300-1302: اولین رویارویی مشخص بویراحمد و ارتش رضاخانی را میتوان در جنگ آجوادی ممسنی دید. این جنگ در ادامهی خرده درگیریهای مابین امامقلی خان رستم و نیروهای دولتی و بعضاً چریکهایی از قشقایی و دیگر ایلات ممسنی بود که از سال 1300 و حتی پیش از آن شروع شده بود. با پیگیریهایی که جواد بوشهری معروف به امیر همایون فرزند معینالتجار داشت، دولت وقت گروهانی مرکب از صد سرباز و دو عراده توپ برای سرکوب امامقلی خان به ممسنی گسیل داشت که هزینه بخشی از قشون را خانواده معینالتجار بر عهده گرفتند. امیر همایون با نفوذی که در دربار احمدشاهی داشته از طریق خوانین بختیاری خواهان دستور به مقامات حکومتی در بهبهان میشود تا مانع از دخالت جدی بویراحمد در جنگ گردند. بااینوجود تعدادی از بویراحمدیها به درخواست امامقلی خان وارد معرکه شده و تا حدی موازنه را بر میگردانند. این جنگ بیشتر یک موازنه و تثبیت وضع موجود بوده تا اینکه آن را پیروزی یا شکست هر یک از طرفین بدانیم؛ اما زمینه تنش و درگیریهای جدی بعدی میشود.
- سرکوبی شیخ خزعل 1303: با قدرت گرفتن رضاخان و سرکوبی یکی پس از دیگری ایلات و عشایر و مدعیان قدرت در گوشه کنار ایران، شیخ خزعل اتحادیهای عشایری تحت عنوان «قیام سعادت» تشکیل داد که در آن خود و صولت الدوله قشقایی و سردار ظفر بختیاری و حسینخان بهمئی و تنی چند از خوانین دیگر بختیاری حضور داشتند و هدف آن حفظ موقعیت خود در جنوب و مقابله با نفوذ و گسترش قدرت رضاخان بود. انگلیسیها از حامیان اصلی شیخ در جنوب بودند و حتی در مورد برخورد احتمالی رضاخان با شیخ واکنش نشان داده و هشدار دادند. اینکه این تذکرات تا چه اندازه جدی بوده را میتوان با نقش واسطهگری بعدی انگلیسیها در متقاعد کردن خوانین بختیاری و قشقایی در کنار کشیدن از اتحادیه در قبال امتیازاتی چون ایلخانی گری بختیاری به سردار ظفر و وکالت مجلس به صولت الدوله دید که چرخش معناداری در حمایت از قدرت نوظهور در مرکز انجام دادند. در سال 1303 قشونی جهت سرکوب شیخ خزعل به جنوب گسیل شد. ستون نظامی اعزامی شیراز از بویراحمدیها برای مقابله با نیروهای وفادار شیخ خزعل که در زیدون بهبهان سنگربندی کرده بودند، درخواست کمک کرد. حسینخان بهمئی و برخی بختیاریها در مقابل قوای بویراحمد قرار گرفتند که شکست خوردند. با این شکست عملاً راه برای ورود قشون دولتی به خوزستان و دستگیری بیدردسر شیخ خزعل فراهم شد. این همکاری قوای بویراحمد القاب «هژبر نظام» برای سرتیپ خان و «ضرغام الدوله» برای شکرالله خان را از سوی احمدشاه به همراه داشت.
- قتل اکرم ژاندارم و حاجی خان ارمنی 1303-1304: از اشتباهات عمده رضاخان، میتوان به فرستادن مأمورین دولتی که همگی از نظامیان خشن و بیمبالات بودند، اشاره کرد. در بخش قبل به این مورد اشاره شد که هر دو توسط «میرغلام شاهقاسمی» کشته میشوند و حساسیت بیشازپیش را بین بویراحمد و دولت ایجاد میکند.
- خلع سلاح و تنبیه بویراحمد 1306: در بخش قبل به این موضوع پرداختیم که در اینجا نیز با مقاومت کی لهراسب باتولی و کشتن مأمورین بختیاری، موجبات تحریک قوای دولتی و گروگان گرفته شدن خوانین (سرتیپ خان و عبدالله خان) میشود.
- جنگ دورگ مدو 1307: در این سال دیگربار امیر همایون فرزند معینالتجار، خواستار حل فصل نهایی موضوع واگذاری املاک ممسنی و خلعید نهایی خوانین آن ناحیه شد. نیروی دولتی به همراه چریکهای بکش و جاوید و دشمن زیاری که رقابت محلی با خان رستم داشتند به مقر امامقلی خان حمله بردند و سریعاً مواضع او را اشغال کردند. امامقلی خان ضمن عقبنشینی، از بویراحمدیها درخواست کمک میکند. در بند قبل اشاره شد که سرتیپ خان از سال قبل (1306) در شیراز گروگان بود که قوای دولتی به فرماندهی سرتیپ ابولحسن پورزند او را همراه خود به فهلیان آورده تا مانع دخالت نیروهای بویراحمد شوند. سرتیپ خان با تدبیر و شجاعت کی مکی تاساحمدی در فهلیان از اردوی نظامی فراری داده شده به قوای آماده و منتظر بویراحمدی به فرماندهی میرغلام شاهقاسمی و کی لهراسب باتولی میپیوندد. قشون دولتی با از دست دادن تنها عامل بازدارنده دخالت بویراحمدیها در جنگ، مستقیماً و بهناچار در برابر آنها قرار میگیرند که موجب شکست و عقبنشینی ارتش میشود. با اضافه شدن حدود یک هزار نفر چریک قشقایی (دره شوری، کشکولی و فارسیمدان) مجدداً قوای دولتی تهاجم جدیدی آغاز میکنند که درنهایت در «دورگ دهنو» نبرد نهایی و تعیینکننده شکل گرفته و شکست سخت و تلفات بسیار بر نیروی مهاجم وارد میآید بهگونهای که جدای از کشته و زخمیهای بسیار، حدود دویست نظامی اسیر شدند که با خلع سلاح آزاد گردیدند. همچنین چندین عراده توپ و مسلسل به دست قوای بویراحمد میافتد که بنا به تشخیص کی لهراسب مبنی بر عدم کارایی مناسب در نبردهای کوهستانی آنها را از کوه پرت میکنند. تعداد زیادی اسب و قاطر خوب و خاص نیز به همراه تفنگ و فشنگ از غرامتهای عمده این جنگ مهیب بوده است.
- شرکت مختصر در شورش 1308 قشقایی: قشقاییها که خود همراه قوای دولتی در سال قبل علیه بویراحمد وارد جنگ شده بودند اکنون با در دست داشتن اسلحه دولتی سال گذشته (حدود هفتصد قبضه) و تجربه جنگ دورگ مدو علیه دولت مرکزی و سیاست خشن تخته قاپو از یکسو و گروگان گرفته شدن خوانین خود در تهران بخصوص صولت الدوله سر به شورش برمیدارند. به درخواست قشقاییها، بویراحمد به فرماندهی کی لهراسب در اردکان و شول بخشی از قوای دولتی را مورد هجوم و دستبرد قرار میدهد که باز هم موفقیتآمیز است و فرصت مناسبی برای انتقال ایل قشقایی به سرحدات سمیرم را فراهم میسازد. در نتیجه این زدوخوردها و محاصره شیراز توسط قوای قشقایی و کهمرهای، تیمسار شاهبختی برکنار و سرلشکر شیبانی فرماندهی را عهدهدار میشود و در یک جنگ و مذاکره همزمان درنهایت شورش فروکش میکند و سازش نسبی بین قشقاییها و دولتیها به وجود میآید و در این شرایط خیال حکومت مرکزی از تمام ایلات راحت میشود بهجز نقطه پایانی: بویراحمد!
- نورمحمد مجیدی، یادواره نظام سنتی ایلات کوگیلویه و بویراحمد، فرهنگ مانا 1393
- ستار صدری. بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی ایل بویراحمد بین سالهای 1304 تا 1342
- کشواد سیاهپور، قیام عشایر جنوب (1341-1343)
- ملک منصور خان قشقایی. خاطرات ملک منصور خان قشقایی، نشر نامک 1393
- محمود باور. کهگیلویه و ایلات آن، نشر نوید شیراز، 1392
- منابع ملی و اینترنتی
نظرات پس از تایید انتشار خواهند یافت
کاربر گرامی نظراتی که حاوی ناساز، افترا و هر گونه بی حرمتی باشند منتشر نخواهند شد.
- 1 برگزاری انتخابات سازمانهای مردم نهاد کهگیلویه و بویراحمد
- 2 ۳ هزار و ۲٠٠ شهروند کم شنوا یا ناشنوا در کهگیلویه و بویراحمد داریم
- 3 واحدهای تولیدی کهگیلویه و بویراحمد با مشکل نبود نقدینگی مواجهند
- 4 مدیر راهداری و حمل و نقل جادهای کهگیلویه منصوب شد
- 5 مشکل تهیه داروهای بیماران خاص یاسوج مرتفع میشود
- 6 پیش بینی برداشت بیش از ۱۰۰۰تن کلزا در کهگیلویه و بویراحمد
- 7 افزایش ۲.۷ درصدی ثبت تولد در کهگیلویه و بویراحمد در سال گذشته
- 8 افزایش چشمگیر داوطلبان جمعیت هلال احمر کهگیلویه وبویراحمد
- تیتر خبرساز روزنامه اعتماد در پی حادثه بالگرد رئیس جمهور
- واکنش حسن روحانی به سانحه بالگرد حامل ابراهیم رئیسی
- معاون اجرایی رئیس جمهور: با 2 نفر از سرنشینان بالگرد رییس جمهور ارتباط گرفتیم
- هواشناسی و تیم امنیت سفر رئیسجمهور حتما باید وضعیت را پیش بینی میکردند
- (اینفوگرافیک) بالگرد حامل ابراهیم رئیسی از چه نوعی بود؟
- جدیدترین اخبار از سانحه بالگرد رئیس جمهور/ بروز رسانی می شود
- جسد «سبحان» بعد از 27 روز در رود خرسان پیدا شد
- دلایل افزایش نرخ بیکاری در کهگیلویه و بویراحمد از زبان استاندار
- متن و حاشیههای شورای اداری با حضور رئیس قوه قضائیه/ از تذکرهای مکرر استاندار به سخنرانان تا سرگیجه «محسنی اژهای» از ماجرای سدها در استان!
- برگزاری آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی در گچساران
نظرات ارسالی 0 نظر
شما اولین نظر دهنده باشید!