یادداشت
گفتگو و گزارش

پناهی :کرونا گرچه متوجه طبقات بالای جامعه بوده اما بیشترین آسیب را به طبقات پایین وارد کرده است خانمحمدی:‌کرونا تعریف ما از بحران را هم تغییر داد و گسست‌هایی اساسی در ساحت‌های مختلف حیات بشر ایجاد کرد

پناهی :کرونا گرچه متوجه طبقات بالای جامعه  بوده اما بیشترین آسیب را به طبقات پایین وارد کرده است خانمحمدی:‌کرونا تعریف ما از بحران را هم تغییر داد و گسست‌هایی اساسی در ساحت‌های مختلف حیات بشر ایجاد کرد
افتو نیوز؛ علیرضا اوحدی نیا: شیوع کرونا و اجرای سیاست های پیش گیرانه و سخت گیرانه دولت ها به منظور جلوگیری از همه گیر شدن این بیماری ،ضربه سختی به اقتصاد کشورها وارد آمده است.در این بین کسانی که کسب و کار های آزاد دارند و یا در موسسات غیر دولتی کار می کنند به دلایل متعدد از میزان آسیب پذیری بالاتری برخوردارند.طبقاتی که برای تامین نیازهای حداقلی خود از قبیل خوراک و اجاره بهای خانه و ..باید به فعالیت های روزمره اقتصادی بپردازند و این، امکان ابتلای افراد این طبقات را دوچندان می کند.از طرفی اگر به خانه نشینی روی آورند به اقتصاد خانواده خود ضربه وارد کرده اند.جامعه شناسان و اصحاب علوم انسانی بارها در باب خطری که متوجه فرودستان و طبقات آسیب پذیر است هشدار داده اند.  گزارش ۱. عزت که دکه روزنامه فروشی دارد می گوید: در دو ماه گذشته هست دکه ام بسته بود الان حدود یه هفته است که دکه را باز کردم ولی عملا فروشی نیست یا بسیار کم است.تعداد روزنامه ها و مجلات که از تهران برایم می آورند تقریبا یک سوم قبل از بیماری کرونا است ولی عملا همین تعداد هم به فروش نمی روند و مجبورم آنها را برگشت بدهم.او می گوید که منزلش اجاره ای است بستن بودن دکه اش خیلی به درآمد او ضربه زده است. از او پرسیدم با توجه با اینکه افرادی که قصد خرید روزنامه را دارند روزنامه را باز می کنند و به آنها دست می زنند و احتمال شیوع کرونا از این راه وجود دارد شما چه تدبیری اندیشیده اید ،می گوید به خریداران تذکر می دهم که دست به مجلات و روزنامه ها نزنند.و گاها از ورود آنها به داخل دکه جلوگیری می کنم. ۲.فرج که شغلش گچ کاریست می گوید؛کرونا به کار من ضربه زده و چندین کار را به دلیل کرونا از دست داده ام چند روز پیش صاحب کاری به من زنگ زد و گفت شما چون کارگرید و همه جا می روید فعلا نمی توانم شما را به خانه ام راه بدهم. در این ایام مردم از ما می ترسند و کارها را به بعد از کرونا محول می کنند.مشخص نیست تا کی کرونا باشد اگر با این روند باشد که واقعا شرایط سختی در پیش دارم اجاره خانه دادن و گذران زندگی برای من سخت شده است.از او پرسیدم با توجه به این که شما چند مدت است بخاطر ویروس کرونا بیکار بوده اید آیا صاحب خانه کرایه خانه را از شما طلب می کند یا به شما سخت گیری نمی کند؟می گوید؛ صاحب خانه ام کرایه را از من می گیرید و می گوید شما که مغازه دار نیستید که دکانت بسته باشد پس باید کرایه را بدهید و به او می گویم که من مدت هاست که بیکارم و کاری ندارم ولی زیاد به حرف هایم توجهی ندارد. ۳.امیر که مغازه میوه فروشی دارد می گوید؛ کرونا باعث شده مردم کمتر میوه بخرند و درآمد من خیلی پایین آمده است.چند مدتی مردم بیشتر سیر و لیموترش می خریدند به دلیل اینکه شایعه شد بود که اینها برای کرونا خوب هستند. او می گوید بعد از کرونا و اعمال محدودیت های درون و برون شهری بعضی دلال ها به بهانه دور زدن مسیر برای آوردن میوه ها ،قیمت آنها را بالا بردند و این باعث شد مدتی قیمت ها بیشتر شوند .از او پرسیدم شما چون روزانه مردم از مغازه تان میوه خرید می کنند و رفت و آمد وجود دارد شما چه تدبیری برای مقابله با کرونا اندیشیده اید ؟می گوید؛من به آنها پلاستیک های فریزری که خریده ام و در ورودی مغازه قرار دارند ،می دهم تا هنگام میوه خریدن دست به میوه ها نزنند . ۴.محمد راننده تاکسی می گوید؛الان دو ماه هست که تعداد مسافرین خیلی کم شده و درآمد من خیلی پایین آمده است .خیلی از مردم که کار مهم دارند از آژانس استفاده می کنند چون از شلوغی تاکسی ها می ترسند و می گویند که تاکسی ها آلوده اند و همه در آنها می نشینند.از او پرسیدم در این مدت که ویروس کرونا وارد استان شده آیا شما در خانه برای مبتلا نشدن مانده اید ؟می گوید؛خیر می نمی توانم در خانه بمانم چون هم کرایه خانه می دهم هم خرجی خانه ،کرونا باعث نمی شود که در خانه بمانم چون یک روز بیکاری برایم گران تمام می شود و در خرجی خانه می مانم. دکتر صادق پناهی پژوهشگر و جامعه شناس ،درباره اثر گذاری کرونا بر معیشت و زندگی روزمره طبقات آسیب پذیر و دهک های پایین جامعه به افتو نیوز گفت: بیماری کرونا کل اقتصاد دنیا را درگیر خود کرده و فقط طبقات پایین نیستند که متضرر شده اند بلکه همه گروه ها و اصناف را از متاثر کرده است ولی در بین کسانی که شغل ثابت و دولتی خصوصا داشته اند کمتر دچار آسیب اقتصادی شده اند . بازاری ها و کسانی که در امر تولید مشغول بودند متوجه آسیب بیشتر گشته اند.کسانی که شغل و درآمدشان وابسته به فعالیت روزمره بود مثلا تاکسی دارها .دستفروش ها و..... برخلاف طلا فروش ها و مغازه داران لوازم خانگی و... اینها قشری از جامعه هستند که با انباشت سرمایه مواجه نیستند و در مواقع ایجاد شوک دچار آسیب شدیدی می شوند.طبقات کمتر برخودار و فرودست با ایجاد شوک دچار تغییر سبک زندگی می شوند مثلا تغییر در برنامه های اوقات فراغت شان،تغییر خوراک و از آنجایی که خیلی از اینها اجاره نشین هستند ضربه به آنها وارد می شود. برای طبقات آسیب پذیر چند روز می تواند خیلی مهم و حیاتی باشد.یک کارگر عادی اگر در ماه یک هفته هم سرکار نرود  مشغولیت جدی برایش ایجاد می شود چه اینکه دولت انتظار دارد اینها دو ماه سرکار نرود که کاری غیر ممکن است جز با کمک دولت به این طبقات . این مدرس دانشگاه معتقداست: کرونا گرچه متوجه طبقات بالای جامعه هم بوده ولی بیشترین آسیب را به طبقات پایین وارد کرده است .قشری از جامعه که روزانه کسب درآمد می کنند در معرض ابتلای بیشتر قرار دارند.مثلا یک معلم یا استاد دانشگاه می تواند به صورت آنلاین به امر آموزش بپردازد ولی یک تاکسی دار روزانه با افراد مختلفی برخورد می کند که ممکن است بالفرض یک نفر آنها مبتلا باشد و این خطری جدی را متوجه آن می کند.پس این طبقات علاوه بر پایین آمدن درآمد و سطح کیفیت زندگی آنها بیشتر احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.دولت می تواند با انجام بعضی کارها به این گروه ها کمک کند که کمتر آسیب ببینند مثلا به دستفروش ها و کارگران فصلی یارانه کالا و رانندگان تاکسی مقداری بنزین رایگان بدهد. احسان خانمحمدی دکترای جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی، بیماری کرونا را از زاویه دیگری تحلیل می‌کند: به نظر من بیماری همه‌گیر کرونا یکی از آن پدیدارهای تاریخی است که به احتمال بسیار، موجب گسست‌هایی اساسی در ساحت‌های مختلف حیات بشر خواهد شد. اقتصاد تنها یکی از آنهاست. مشکل زمانی پیش می‌آید که بخواهیم دنیای پساکرونا را با ابزارهای معرفت‌شناختیِ جهانِ پیشاکرونا تحلیل کنیم؛ چرا که گسستِ پدیدآمده ناشی از کرونا، منظومه‌ی معرفتیِ بشر را هم دگرگون خواهد کرد. اما نکته مهم در این‌جا درهم‌تنیدگیِ سیاست، اقتصاد، معرفت، هنر و... با هم است که من برای آن اصطلاح "منظومه‌ی نهادی" را به کار می‌برم. اگر بخواهم راجع‌به پرسشِ اصلیِ شما حرف بزنم نمی‌توانم این درهم‌تنیدگی را نادیده بگیرم. بر اساس رویکرد نهادگرایی، جامعه از چند نهاد تشکیل شده است که برهم کنشی دومینوار بین آن‌ها برقرار است. پاندمی کرونا باعث گسست در این منظومه‌ی نهادی شده است. هرچند مسیر تاریخ، نسبتا نامقدر است اما می‌توان استدلال کرد که در جهانِ آینده، برخی از تغییرات زیر رخ خواهد داد. ازآن‌جا که من نقش سیاست را در تحلیل نهایی تعیین‌کننده می‌دانم، شروعِ استدلالم را بر بنای سیاست استوار می‌کنم؛ پاندمی کرونا نهاد سیاست را تأثیرگذارتر از پیش خواهد کرد، چرا که از ملزوماتِ وضعیتِ پیش‌رو، کنترل همه‌جانبه‌ی دولت است؛ جالب این‌جاست که آزادی‌خواهان و لیبرتریَن‌ها نیز خواهان سیطره‌ی هرچه‌بیشترِ نظام سیاسی بر جامعه هستند. این سیطره را در مدیریت عمومی و اقتصادیِ جامعه نیز می‌توان مشاهده کرد. نگرانی اصلی، پایداریِ سیطره‌ی نظام سیاسی بر اغلبِ بخش‌های جامعه پس از پایان بیماری کرونا است؛ میراث شومی که ترس را بر تن‌مان چیره خواهد کرد. اما در سطحِ خُرد هم می‌توان تحولاتی اساسی در زندگی افرادِ جامعه مشاهده کرد؛ یکی از آن‌ها فزایش کلیِ فقر و تنگدستی در بین طبقات پایین و متوسط جامعه است. اما این تحلیل را در همین سطح بیشتر نمی‌توان پیش برد، چرا که تفاوت‌ها و شکاف‌های ازپیش‌موجود ازقبیلِ شهری_روستایی، پایین‌شهر_بالاشهر، زن_مرد، پیر_جوان، گروه‌های مذهبی، شغلی، تحصیلی و... باعث تعدیلِ میزان و نوعِ این تأثیرپذیری‌های اقتصادی خواهد شد. از‌این‌رو در نقطه‌ای که در آن قرار داریم می‌توان استدلال کرد که پاندمی کرونا از آن جنس بحران‌هایی نیست که با آن‌ها روبرو بوده‌ایم؛ حتی از جنسِ بحران‌های بدخیم هم نیست. چراکه کرونا تعریف ما از بحران را هم تغییر خواهد داد. با تغییرِ تعریفِ بحران، ابزارهای شناخت آن، تغییر، پیش‌بینی و کنترل آن نیز به طریق اولی تغییر خواهد کرد.
کلمات کلیدی



نظرات پس از تایید انتشار خواهند یافت
کاربر گرامی نظراتی که حاوی ناساز، افترا و هر گونه بی حرمتی باشند منتشر نخواهند شد.

ارسال نظر




نظرات ارسالی 0 نظر

شما اولین نظر دهنده باشید!

سایر اخبار
برگزدیدها