یادداشت
گفتگو و گزارش

تحلیل جامعه شناختی شیون و عزاداری

تحلیل جامعه شناختی شیون و عزاداری
اَفتونیوز _ علیرضااوحدی نیا : استاد دهخدا در کتاب لغت نامه فارسی شیون را به؛ نوحه و ناله و ماتم، زاری و ناله و افغان و فریادی که در مصیبت و محنت برآرند و...معنی کرده است. بامدادان همه شیون به سر بام برید زآتشین آب مژه موج شرر بگشایید.(خاقانی) ادبیات فارسی به طور کل و ادبیات قوم لر در سطحی پایین تر ، آکنده از اشعار و ضرب المثل هایست که فرهنگ و آداب و رسوم ملت ایران و قوم لر را بازگو کرده است. شیون هم یکی از مناسک جمعی و برساخته بشر در طول تاریخ بوده است. شیون و عزاداری در طی مراسم های دینی(دهه محرم) و محلی (فوت یکی از بستگان و اعضای فامیل و طایفه)انجام می گرفت. لوی اشتروس در تکمیل ساختار گرایی سوسور که محور را بر زبان شناسی قرار داده بود. بررسی مناسبات اجتماعی را مورد واکاوی قرار داد. او تاکید می کرد که همانگونه که زبان دارای ساختار(دال، مدلول، نشانه و مفهوم و...) است جامعه و مناسک هم دارای ساختار می باشد. ساختار شیون بدین گونه است که شیون دارای جزئیات گوناگونی است از لباس مخصوص (رنگ سیاه مخصوصا)، اشعار مرتبط(هوی هوی، شهرگلیی، حسن حسین، هی واویلا، روی روی و..) کتل بندی، ایجاد دستجات زنان(زنان به صورت دایره ای قرار می گیرند و قسمتی از چادر خود را بر شانه ها می اندازند) و گاها مردان (بیشتر در مراسم های دینی ) تا تعاملات اجتماعی متفاوت با خانواده داغدار و خیلی از موارد دیگر که ساختار شیون را تشکیل می دهند و نیاز به بررسی مدون تر دارند. یکی از نظریه‌ هایی که به تبیین اجتماعی احساسات می‌‌پردازد، نظریه مناسک است. مناسک یا کنش متقابل متمرکز شده، احساسات گروهی را به وجود می‌‌آورد که با نماد‌ها به هم پیوسته شده اند و مبنایی برای اعتقادات، تفکر، اصولِ اخلاقی‌ و فرهنگ به وجود می‌‌آورد. سه نظریه مهم درباب مناسک وجود دارد. اولین و مهم ترین آنها نگاه دورکیم به مناسک است. دورکیم در کتاب صور بنیادی حیات دینی به موضوعات مهمی از قبیل وجدان جمعی و بررسی تاریخی مناسک می پردازد. در شیون یک کنش متقابل تکرار شونده رخ داده و بوجود می آید و از پایه‌های بوجود آمدن وجدان جمعی (وجدان جمع یا «روح جمع» دلیل تداوم جامعه و پیوند نسل‌ها در خلال اعصار و قرون است)بوده است.شیون و برگزاری مراسمات عزاداری باعث ایجاد همبستگی می شود همبستگی بین اعضای یک جامعه که می تواند اعضای یک روستا،دهکده کوچک یا طایفه و در دوران بین گروه دوستان و همکاران شود.که در طی این کنش متقابل متمرکز هم همبستگی ایجاد می شود وهم باعث تقویت روح جمعی جامعه می‌شود. دومین فردی که در رابطه با احساسات و مناسک صحبت می کند «اروین گافمن» است. وی می‌گوید مناسک از نظر من تنها مناسک مذهبی نیستند بلکه همین زندگی روزمره است. مناسک شیون و مراسمات هم به عنوان جزئی از زندگی مردم در جامعه کهگیلویه وبویراحمد به قول گافمن احساس وابستگی و همبستگی ایجاد می کنند. کالینز» فرد دیگری است که از مناسک و احساسات سخن می‌‌گوید. وی می گوید که مناسک رسمی‌ تنها مناسک مذهبی‌ نیستند و کنش متقابل متمرکز رو در رو، بنیان زندگی‌ اجتماعی است. و در نکته مهم می گوید احساسی که این مناسک ایجاد می کنند باعث دوام آنها می شود. شیون و عزاداری احساس تعلق افراد به جامعه بزرگ تر، احساس مهم بودن فرد فرد انسان ها، احساس دوست داشتن و مهم بودن دیگران، احساس همبستگی و... باعث دوام شیون و عزاداری می شود. مناسک از جمله شیون و عزاداری در طول تاریخ در جامعه و در جریان کنش های متقابل متمرکز باعث ایجاد، بروز احساسات و عواطف و همبستگی بین اعضای جامعه ایلیاتی و عشیره ای کهگیلویه و بویراحمد شده است هر چند در چند دهه اخیر تحولات مهمی در شیوه برگزاری این مراسمات پیش آمده است.
کلمات کلیدی



نظرات پس از تایید انتشار خواهند یافت
کاربر گرامی نظراتی که حاوی ناساز، افترا و هر گونه بی حرمتی باشند منتشر نخواهند شد.

ارسال نظر




نظرات ارسالی 0 نظر

شما اولین نظر دهنده باشید!

سایر اخبار
برگزدیدها