افتونیوز - جهانگیر تقی‌پور* جمع‌‌بندی گفت‌وگوهای متخصصان در کلاب‌هاوس همسو با نظر منتشرشده پژوهشگران کرونا و سازمان جهانی بهداشت، این است که راه‌حل قطعی مبارزه با کرونا واکسیناسیون گسترده و همگانی است که هرچه زودتر هم‌زمان با کشورهای دیگر انجام شود. با توجه به جمعیت بیش از ۸۰میلیونی ایران در بهترین حالت اگر ۱۴۰ میلیون دوز واکسن مورد احتیاج خودمان را الان وارد ایران کنیم و روزی ۵۰۰ هزار دوز واکسن به مردم بزنیم، حتی با کم جلوه‌دادن موانعی مانند اختلاف بین مسئولان در تصمیم‌گیری، حرف‌زدن ولی عملی‌نکردن خرید واکسن، تحریم و عوض‌شدن دولت ما حداقل به ۲۸۰ روز برای دادن دوزهای دوگانه واکسن به تعداد قابل‌توجهی از افراد جامعه احتیاج داریم. در نتیجه به احتمال قوی این وضعیت واکسیناسیون حداقل تا سال ۱۴۰۲ ادامه خواهد داشت که در حال حاضر با وجود ویروس‌های جهش‌یافته انگلیسی، برزیلی و آفریقای جنوبی در این موج جدید کرونا و تقریبا دو برابر شدن تعداد مبتلایان در هر هفت روز و افزایش روزافزون تلفات جانی و جمع‌‌بندی گفت‌وگوهای متخصصان در کلاب‌هاوس همسو با نظر منتشرشده پژوهشگران کرونا و سازمان جهانی بهداشت، این است که راه‌حل قطعی مبارزه با کرونا واکسیناسیون گسترده و همگانی است که هرچه زودتر هم‌زمان با کشورهای دیگر انجام شود. با توجه به جمعیت بیش از ۸۰میلیونی ایران در بهترین حالت اگر ۱۴۰ میلیون دوز واکسن مورد احتیاج خودمان را الان وارد ایران کنیم و روزی ۵۰۰ هزار دوز واکسن به مردم بزنیم، حتی با کم جلوه‌دادن موانعی مانند اختلاف بین مسئولان در تصمیم‌گیری، حرف‌زدن ولی عملی‌نکردن خرید واکسن، تحریم و عوض‌شدن دولت ما حداقل به ۲۸۰ روز برای دادن دوزهای دوگانه واکسن به تعداد قابل‌توجهی از افراد جامعه احتیاج داریم. در نتیجه به احتمال قوی این وضعیت واکسیناسیون حداقل تا سال ۱۴۰۲ ادامه خواهد داشت که در حال حاضر با وجود ویروس‌های جهش‌یافته انگلیسی، برزیلی و آفریقای جنوبی در این موج جدید کرونا و تقریبا دو برابر شدن تعداد مبتلایان در هر هفت روز و افزایش روزافزون تلفات جانی و اشباع‌شدن تخت‌های بیمارستانی در بعضی شهرها بعضی از کادر درمانی و حتی مسئولان وزارت بهداشت نگران فروپاشی سیستم بهداشت و درمان هستند و روی محدودیت‌های کرونایی و قرنطینه کامل پافشاری دارند و شکی نیست که در وضعیت کنونی کرونا باید همکاری کرد و تا امکان دارد در خانه ماند. در نتیجه از نظر علمی باید هرچه زودتر یکی از واکسن‌های تهیه‌شده در آمریکا، اروپا، شوروی، حتی چین و هند را برای استفاده عموم خریداری و طبق ضوابط ستاد ملی مقابله با کرونا توسط کادر درمانی دانشگاهی و دولتی استفاده کنیم تا واکسن‌های داخلی آزمایش و آماده شوند. با وجود تفاوت در استفاده از روش‌های مختلف برای تهیه این واکسن‌ها، از مطالعات بالینی منتشرشده به نظر می‌رسد که نه‌تنها از نظر عوارض جزئی‌ای نظیر درد در محل تزریق، سردرد، تب خفیف و بی‌حالی و خستگی خفیف موقت عوارض بسیار نادرتر ولی مهم و تهدیدکننده جان فرد دریافت‌کننده این واکسن‌ها مانند لخته‌شدن (ترومبوز) در عروق خونی مهم و مرکزی بدن و کاهش شدید پلاکت‌های خون بعد از تزریق هفت میلیون دوز این واکسن‌ها تنها شش بار در تمام افراد دریافت‌کننده دیده شده است که در تجزیه و تحلیل بالینی و آماری تفاوتی بین شانس اتفاق این واقعه مهم خطرناک بعد از تزریق واکسن فایزر، جانسون، آکسفورد، اسپوتنیک شوروی و احتمالا چین و هند یکسان بوده است. در نتیجه ارتباط ترومبوز عروقی در واکسن‌های آکسفورد انگلیسی و جانسون و جانسون آمریکایی که قبلا گزارش شده بود، در بقیه واکسن‌ها هم ممکن است به‌طور بسیار نادر یعنی کمتر از یک واقعه در یک میلیون دوز این واکسن‌ها در مدت یک ماه بعد از تزریق واکسن اتفاق بیفتد درحالی‌که همین تجزیه و تحلیل‌های بالینی و آماری خطر وقوع لخته خونی خطرناک (ترومبوز) و مهم بعد از ابتلا به ویروس کرونا (کووید۱۹) ۳۹ بار در یک میلیون بیمار مبتلا به کرونا (کووید۱۹) نشان داده شده است. بنابراین استفاده از واکسن کرونا بسیار مفید و کم‌خطرتر است که با مقایسه مفید‌بودن بین ۴۰ تا ۶۰ درصد واکسن آنفلوانزا در استفاده بالینی در کشورهای مختلف مفید‌بودن این واکسن‌های کرونا را از ۷۰ تا بیش از ۹۹ درصد گزارش داده‌اند.

* فلوشیپ و عضو رویال‌کالج جراحان انگلیس و اسکاتلند