مناظره آخر نامزدهای ریاست جمهوری روز گذشته برگزار شد. هرچند صداوسیما زیر فشار انتقادات مختلف تصمیم گرفت که یک تغییر حداقلی در مناظره ایجاد کند، ولی فضای کلی تقریبا همان بود که در دو مناظره قبلی اتفاق افتاد. همچنان یک بحث و جدل لفظی بین همتی و رئیسی و زاکانی رخ داد و باقی نامزدها هم تقریبا همان صحبت‌های دو مناظره قبلی را تکرار کردند. البته در مناظره دیروز ابتدا اصول‌گرایان تلاش‌ می‌کردند خیلی به سمت تقابل و مناظره پیش نرود. دقایق ابتدایی مناظره با صحبت‌های قاضی‌زاده ‌هاشمی و رئیسی و رضایی فضای آرامی داشت، اما همتی سعی کرد این فضا را تغییر بدهد و با موضع‌گیری علیه رئیسی دوباره مناظره را به سمت یک تقابل پیش برد. او هم در یک حرکت معنادار فهرست ابربدهکاران بانکی را به رقیب اصلی خود که همزمان رئیس قوه قضائیه نیز هست ارائه کرد و خواستار برخورد جدی با آنها شد. همتی در آخرین مناظره نشان داد که اگر شرایط برای حضور در سراسر کشور و سخنرانی انتخاباتی برایش فراهم بود، ظرفیت ایجاد دوقطبی انتخاباتی را داشت. روز گذشته روز نامزد شماره ۷ مناظره بود. از همین‌رو در کنار پاتک‌های رئیسی او مورد حمله نامزدهای پوششی وی نیز بود. مناظره روز گذشته کمی تغییر کرد. بعد از آن که انتقادات مختلفی نسبت به برگزاری نامزدها وجود داشت، بالاخره صداوسیما تصمیم گرفت که ساختار برنامه انتخاباتی خود را کمی تغییر دهد. در ابتدا فقط یک سوال از نامزدها پرسیده شد تا نامزدها با پاسخ دادن به یک سوال ثابت امکان مقایسه را برای مردم فراهم کنند. گرانی و نرخ بالای تورم، عدالت و کاهش فاصله طبقاتی، رکود اقتصادی و کسادی کسب و کار، شفافیت مقابله با فساد اقتصادی و رانت‌خواری، ساماندهی یارانه‌های پنهان و آشکار، بیکاری به ویژه اشتغال فارغ‌التحصیلان و تامین مسکن، هفت موضوعی بود که مجری از نامزدها پرسید.

حمایت از برجام مناظره دیروز هرچند که بخش قابل توجهی آن سرد و فاقد برنامه و بحث‌های جدید بود، با این حال چند موضوع چالشی و قابل توجه داشت. از جمله برجام که پنج نامزد اصول‌گرا از آن حمایت کردند. رضایی، جلیلی و رئیسی از جمله نامزدهای اصول‌گرایی بودند که به نوعی از برجام حمایت و آن را تأیید کردند. این در حالی است که این افراد در اردوگاهی فعالیت‌ می‌کنند که تماما مخالف برجام بوده است. محسن رضایی دیروز گفت: «دولت ما حتما مسئله برجام را جدی خواهد گرفت و آمریکا را با دیپلماسی واقعی‌ می‌کشانیم به سمتی که به تعهداتش عمل کند، اما کشور را معطل مذاکرات‌ نمی‌کنم، کشور را روی تولید و درآمد و اشتغال‌ می‌اندازیم، وقتی آنها ببینند فرمول پیشرفت را در دوره تحریم یاد گرفتیم و با کمک مردم سرزمین‌هایمان را آزاد کنیم، آنها التماس‌ می‌کنند که مذاکره کنیم از این‌رو مذاکرات مهم است، اما میدان را فعال کردن هم مهم است برجام تعهد بین‌المللی است و رهبری آن را تصویب کرده است و دنبال‌ می‌کنیم که حتما تعهدات اروپایی و دیگران عمل شود.» همچنین رئیسی هم به برجام اشاره کرد و افزود:«از رئیس قبلی بانک مرکزی پرسیدند که منافع برجام چیست، پاسخ داد هیچ! حداقل به مواضع خودتان پایبند باشید. اقتدار خارجی امتداد اقتدار داخلی است. شما وقتی جوجه‌کُشی و صف مرغ دارید نمی‌توانید برجام را اجرا کنید. برجام یک قراردادی است که با شروط خود در کشور تصویب شده، برجام را یک دولت مقتدر می‌تواند اجرا کند.» جلیلی هم گفت: «من با قاطعیت عرض‌ می‌کنم امضای کنوانسیون‌های بین‌المللی هیچ فایده‌ای برای کشور ندارد و حاضرم در این زمینه مناظره کنم. FATA‌ می‌گوید اگر این لایحه را امضا کنید او گام‌های بعدی را برای شما تعریف‌ می‌کند. برجام سند طلبکاری ملت است نه بدهکاری. ما هزینه‌های برجام را داده‌ایم و الان باید طلبکار باشیم.»

دردسرهای بدهکاران بانکی اما در میانه مناظره، همتی ابراهیم رئیسی را وارد یک دردسر کرد. همتی در سه مناظره به طور کلی تلاش‌ می‌کرد که رئیسی را وارد چالش کند. در مناظره دیروز هم همین تلاش‌های او برای رئیسی دردسرساز شد. او لیستی از بدهکاران بانکی را به مخاطبان نشان داد و گفت: «من الان لیست ۱۱نفری که ۱۵سال پیش وام‌های کلان به میزان ۹۰هزار میلیارد گرفتند را به آقای رئیسی می‌دهم و ایشان برود و اگر تشخیص داد خودش این اسامی را اعلام بکند.» رئیسی به جای این که لیست را نشان بدهد یا جزئیاتی از آن را علنی کند در واکنش به همتی گفت: «درباره این لیستی که آقای همتی به من داده، مردم می‌پرسند اگر قرار بوده بدهند چرا اینجا و بعد از مسئولیت می‌دهند؟ اگر هم نباید می‌داده این چه کاری است؟ ما بارها از بانک مرکزی خواستیم لیست ارزهای صادراتی را به ما بدهد. ۲۵میلیارد دلار ارز بوده که ما هرچه پیگیری کردیم ۷ میلیارد دلار را بیشتر اعلام نکردند. بعد هم دولت فهمید که باید خودش مشکل را حل کند و به قوه قضائیه نفرستد.» همتی دوباره رئیسی را هدف قرار داد و گفت: «آقای رئیسی به من گفتند که چرا الان لیست بدهکاران بانکی را به من دادید. ما قبل از این هم این لیست را داده بودیم و پرونده‌های آنان در قوه قضائیه موجود است. البته برخی از آنها پیش‌ نمی‌رود که باید در این زمینه علت بررسی شود، اما الان هم آقای رئیسی اگر شما صلاح می‌دانید اسامی این افراد را اعلام کنید چرا به من‌ می‌گویید که اعلام کنم.»

چالش عیسی شریفی البته دردسر رئیسی فقط به لیست بدهکاران بانکی محدود نشد. مهرعلیزاده نیز او را خطاب قرار داد و با طرح موضوع چند پرونده پرحاشیه قضایی برای رئیسی دردسرساز شد. محسن مهرعلیزاده نیز گفت:«اگر پرونده‌هایی مثل پرونده آقای عیسی شریفی که به شهردار وقت وصل بود و الان ۴ سال است خاک می‌خورد و رانت و اختلاسی چند میلیاردی است و هیچ کسی با آن کاری ندارد، اگر مسئله بابک زنجانی مشخص و مسئله طبری‌ها ریزتر و دقیق‌تر مشخص‌ می‌شد، مردم اعتماد‌ می‌کردند. در فارس عده‌ای از سیستم قضایی واکسن زدند؛ من می‌پرسم که آیا اینها قانون بوده است؟» مهرعلیزاده همچنین به موضوع تجمع اهواز اشاره کرد و افزود: «مردم‌ می‌پرسند که آیا کرونا خطرناک است و باید در خانه‌ها و کسب و کارمان تعطیل شود و باید در خانه بمانیم؟ اگر خطرناک است چرا پریروز آقای رئیسی در خوزستان در وضعیت بسیار خطرناک در زمینه کرونا دارد تبلیغات می‌کنند و هزاران نفر از جوانان را جمع کردند؟ مردم می‌پرسند و می‌گویند که ما به چی اطمینان کنیم؟ من می‌ترسم آقای رئیسی به این ترتیب می‌خواستند سید محرومان شوند، امروز بشوند سیدمرحومان.» با این حال بسیاری دیروز در شبکه‌های اجتماعی نسبت به سخنان و وعده‌های نامزدها انتقاد کردند و آن را غیر راهبردی دانستند. حالا باید دید که در آخر این هفته مردم چه واکنشی به این صحنه انتخابات نشان‌ می‌دهند./همدلی