اَفتونیوز| در کهگیلویه و بویراحمد، برخی از افراد و گروه‌ها از سر ناآگاهی و برخی نیز عامدانه دست به جعل واژه‌ها و مفاهیمی می‌زنند که نه نمودی بیرونی برای آنها وجود دارد و نه از نظر معیارهای علمی صحیح هستند. مصادیق این عبارات خودساخته مثنوی هفتاد منی است که  اشاره به همه آن‌ها از حوصله یک یادداشت خارج است. در این‌جا تنها به مورد عجیب «جریان ندای وحدت» اشاره می‌کنیم. از روزی که مهدی روشنفکر کرسی مجلس را به دست گرفت، نام گروهی بر سر زبان‌ها افتاد که خود را «جریان ندای وحدت» معرفی می‌کردند. چند ماه از انتخابات نگذشته بود که ریزش‌های این گروه شروع شد و به تدریج افراد مهمی از آن خارج شدند. کافیست سری به پایگاه‌های خبری استان کهگیلویه و بویراحمد بزنیم و عبارت «ریزش در جریان ندای وحدت» را سرچ کنیم تا نمونه‌های متعددی از این ریزش‌ها را ببینیم.

فارغ از تعداد ندای وحدتی‌ها، موضوع جریان‌بودن این گروه زیر سوال است. ادعای ما این است که این دسته از افراد که حول مفهومی به نام جریان ندای وحدت جمع شده‌اند، نه جریان، بلکه در بهترین حالت یک گروه و باند هستند. در ادامه دلایل خود را برای این ادعا ذکر می‌کنیم.

بر اساس آن‌چه که در متون علم سیاست آمده، جریان عبارت است از تشکل، جمعیت و گروه اجتماعی معینی که علاوه بر مبانی فکری، از نوعی رفتار ویژه اجتماعی برخوردار است. جریان‌های سیاسی دارای سه ویژگی و شاخصه اساسی هستند: یک) اجتماعی‌بودن و برخورداری از نوعی رفتار ویژه اجتماعی. دو) دارا بودن تشکل و جمعیت و سه) برخورداری از اندیشه مشخص و رفتار معین مرتبط با آن. با نگاهی به این سه مشخصه، می‌توان فهمید آن گروهی که خود را ندای وحدت می‌نامند، به‌جز ویژگی نخست، فاقد دو ویژگی دیگر است.

از سوی دیگر، یک جریان سیاسی شامل چندین گروه، حزب، جناح و تشکل است که از نظر اعتقادی، فکری، سیاسی، ایدئولوژی، اهداف و روش‌های مبارزه سیاسی با هم دارای اشتراکاتی هستند و در مواقع انتخابات و تحولات سیاسی مهم ممکن است موضع‌گیری کرده و نامزد و یا نامزدهایی به مردم معرفی کنند.

واضح است که ندای وحدتی‌ها یک جریان سیاسی که دست به کنشگری سیاسی می‌زنند نیستند، بلکه خود برآمده از یک انتخابات‌اند. در واقع، آن‌ها مولود یک وضعیت سیاسی هستند. بنابراین نمی‌توانند وضعیت سیاسی جدیدی را خلق کنند.

علقه‌ای که افراد حاضر در ندای وحدت را دور هم جمع کرده، ایدئولوژی و اشتراکات عقیدتی و فکری نیست، بلکه یک رخداد مقطعی به نام پیروزی یک نفر در انتخابات مجلس است. مهمتر از این، عدم وجود چیزی به نام تشکل‌ و حزب در دل ندای وحدت است. این در حالی است که جریان‌های سیاسی، مجموعه‌ای متشکل از احزاب و تشکل‌های سیاسی هستند.

از سوی دیگر، هدف‌ یک جریان، تسلط بر حاکمیت سیاسی در یک جامعه و استقرار ارزش‌ها و نظام سیاسی مورد نظر خود است. نگاهی به ندای وحدت نشان می‌دهد که هیچ ارزش سیاسی جدیدی در بین آن‌ها وجود ندارد که بخواهند آن را در نظام سیاسی پیاده کنند.

بنابراین این سوال پیش می‌آید که اگر ندای وحدت جریان نیست، پس ما با چه پدیده‌ای روبه‌رو هستیم؟ همان‌طور که گفته شد پس از پیروزی مهدی روشنفکر در انتخابات ۱۳۹۸، عده‌ای که از طرفداران او بودند، در قالب جمعی به نام ندای وحدت گرد هم آمدند. با وجود این‌که اغلب آن‌ها از نظر فکری و گرایش سیاسی با یکدیگر تفاوت داشتند، اما برخوردار از یک نقطه اشتراک نیز بودند. اشتراکات ایلی و طایفه‌ای اصلی‌ترین عاملی بود که این افراد را به هم وصل می‌کرد.

بنابراین، تا حالا می‌توان گفت که آن‌ها مجموعه‌ای از افراد یک ایل هستند، اما همه‌ی افراد یک ایل و طایفه در ندای وحدت حضور ندارند و تنها بخشی از آنها وارد ندای وحدت شده و برخی دیگر نیز از آن خارج شده‌اند. ازاین‌رو، ندای وحدتی‌ها یک گروه فراگیر مردمی نیز نیستند. اما مفهومی که می‌تواند تبیین جامع‌تری از آن‌ها به دست بدهد، باند محلی است. منظور از باند، گروهی از افراد است که یک مشخصه آنها را به هم پیوند می‌دهد. همان‌طور که  گفته شد عامل پیوند ندای وحدتی‌ها، پیروزی روشنفکر بود. اما وجه ممیزه دیگر این گروه، محلی بودن آن است. اغلب افراد ندای وحدت، از یک ایل و طایفه و محدود به یک نقطه جغرافیایی خاص هستند، بنابراین آنها نه ملی، بلکه گروهی محلی‌اند. به عبارت دیگر، ندای وحدت یک باند محلی است که تحت تأثیر یک عامل انتخاباتی شکل گرفته است.

در حالی که جریان سیاسی، پدیده‌ای پایدار است که در گذر زمان دوام می‌آورد، باند محلی، گروهی از افراد هستند که به محض از بین رفتن عامل وحدت‌بخش، از هم می‌پاشند. به همین خاطر است که از همان روزی که ندای وحدت شکل گرفت به طور مداوم شاهد ریزش افراد حاضر در آن بودیم.