اَفتونیوز| نویسندگان دوره روشنگری، فکر می‌کردند با گذار به مدرنیته، به‌تدریج از سلطه عواطف و احساسات کم شده و خرد جمعی و عقلانیت غالب می‌شود. منورالفکران یرانی دوره قاجار نیز با پیگیری همین طرز تفکر به این نتیجه رسیدند که برای برخورداری از جامعه‌ای توسعه‌یافته، نیازمند عقلانیت و گذر از مناسبات غیرعقلانی هستیم. آن‌موقع شهرنشینی یکی از نمودهای زندگی عقلانی و کوچ‌نشینی نمودی از زندگی غیرعقلانی تصور می‌شد. ریشه اهمیت عقلانیت به نوشته‌های ایمانوئل کانت برمی‌گردد. اما افرادی مثل پارسونز و بعدها مرتون، شاخص‌هایی را برای زندگی عقلانی مشخص کردند مثل عام‌گرایی در برابر خاص‌گرایی، قانون‌گرایی در برابر شخصی‌گرایی و ... . حالا با نگاهی به حوزه انتخابیه بویراحمد، دنا و مارگون، این تصور به ذهن می‌رسد که ما در حال بازگشت به دوره‌ی پیشاعقلانیت هستیم. نمودهای بسیاری از تحجر و رفتارهای قرون وسطایی می‌توان دید. گویا علم و متعلقات آن جایگاهی در این حوزه ندارد.

به نظر می‌رسید هر چه به جلوتر می‌رویم، از اهمیت طایفه و رفتارهای طایفه‌ای و توده‌ای کاسته می‌شود. اما در چند سال اخیر، نه تنها از سلطه طایفه کم نشده، بلکه بیشتر نیز شده است. اوایل دهه ۹۰ شرایط به گونه‌ای بود که در یک سمت معادلات سیاسی، جریان اصولگرا و در مقابل آن جریان اصلاح‌طلب قرار داشت. کم‌کم عقلانیت و تحزب در حال شکل‌گیری بود. اما به یک باره با آمدن نامزدی که ادعا می‌کرد طایفه‌شان مورد ظلم قرار گرفته، به شکاف‌های طایفه‌ای دامن زد. نتیجه دستکاری شکاف‌های طایفه‌ای در آن زمان را امروز به وضوح می‌توان دید.

برآمدن رسم قوچ‌کشی و شترکشی که تا پیش از این نمونه‌های آن را در رسوم عرب جاهلی دیده بودیم، این احساس خطر را به وجود می‌آورد که گویا اصلا کرسی نمایندگی به خودی خود اهمیت ندارد، بلکه مهم این است فردی از طایفه ما قدرت بگیرد، حالا آن فرد چه مهارت و توانایی‌ای داشته باشد، دیگر چه اهمیتی دارد؟

گویا بویراحمد به یک بیماری جمعی مبتلا شده است. اما بر کسی پوشیده نیست که شیوع این بیماری نتیجه رفتارهای طایفه‌ای و دستکاری‌های نامزدها و نمایندگان این حوزه انتخاباتی است.

پنهان شدن برخی از نامزدها پشت ساز و دهل و بوق و کرنا، در نهایت به منافع جمعی بویراحمد، دنا و مارگون آسیب می‌زند. شاید این روزها پیروزی افرادی با علایق طایفه‌ای برای هر کدام از ما لذت‌بخش باشد و فکر کنیم در میدان نبرد پیروز شده‌ایم، اما به هر حال شاهد شکست در میدان علم و عقلانیت خواهیم بود. شور و شوق انتخاباتی نهایتا تا یک هفته پس از انتخابات ادامه دارد و پس از آن مجبوریم پا بر زمین سفت واقعیت بگذاریم. آن موقع است که از رفتار طایفه‌ای این روزهایمان به احتمال زیاد پشیمان خواهیم شد.

چنانچه بخواهیم گرفتار ندامت انتخاباتی نشویم، لازم است از هم‌اکنون جانب علم و عقلانیت را بگیریم. در میان نامزدهای انتخابات کنونی بویراحمد شاید همگی بخواهند خود را با علم بزک کنند، اما کسی که بیش از یک دهه یک اثر علمی منتشر نکرده و دچار رکود علمی است، با چه رویی ادعای دانشگاهی بودن دارد؟ یا کسانی که در دانشگاه‌های درجه‌چندم بدون یک اثر علمی معتبر فارغ‌التحصیل شده‌اند،چگونه ادعا می‌کنند بویی از علم برده‌اند؟ در این وانفسا تنها شیرعلی خرامین نماینده قشر دانشگاهی است و هموست که با شعار خیزش نخبگانی پا در این میدان نهاده است.

در میدانی که از هر سو شاهد یورش رفتارهای غیرعقلانی و قرون وسطایی به ساحت علم هستیم، علم تنها یک نماینده دارد و چنانچه آن یک نماینده، نماینده مردم این حوزه در مجلس شورای اسلامی شود، شاید بتوان امیدوار شد در سال‌های آینده، منافع جمعی بر گرایش‌های طایفه‌ای پیروز شود. به امید آن روز...