افتونیوز|  بخشی از عرصه شماره ۲ شهر تاریخی دهدشت در سایه سکوت و بی‌تفاوتی مسئولان میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد توسط برخی نهادها دچار تخریب شده است.

شهر تاریخی دهدشت یا همان بلادشاپور مهمترین و بزرگترین محوطۀ باستانی استان کهگیلویه و بویراحمد و یکی از مهمترین بافت‌های معماری شهری دورۀ صفویه است که در تاریخ ۲۷/۵/۱۳۶۴ ه.ش به شماره ۱۶۸۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و پیشینۀ  آن حداقل به دوران ساسانی باز می‌گردد. این شهر تاریخی که در نوع خود در کشور کم‌نظیر بوده، نمودی عینی از هنر معماری و شهرسازی ایران است و شناسنامه و هویت فرهنگی و تاریخی مردم این استان محسوب می‌شود. به رغم اهمیت و جایگاه ویژه این شهر، متاسفانه سوء مدیریت، تصمیمات غیرکارشناسی و نسنجیدۀ علمی و غلبۀ رویکردخودسرانه و سلیقه‌ای و از همه مهمتر بی‌تفاوتی و پاسخگو نبودن مسئولان میراث فرهنگی استان نسبت به اقدامات خود، بلای جان این محوطۀ تاریخی شده است.

آثار تاریخی و فرهنگی از نگاه درست وزیر تازه «قدرت نرم» نظام به شمار می‌آیند  لیک دریغ از هرگونه برنامه (کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت) برای این ثروت فرهنگی ملی! عمدۀ طرح‌هایی که با عناوین حفاظتی، مرمتی و ساماندهی در این محوطۀ ارزشمند اجرا شده‌اند، در خوشبینانه‌ترین حالت کارهایی بودند از جنس بنایی. به این معنا که برخورد با بنای تاریخی درست همچون برخورد با بنای غیرتاریخی است. چنین رویکرد غیرعلمی و غیرپاسخگو دو دستاورد عمده داشته است.

الف. هدر رفت منابع و صرف هزینه چند ده میلیاردی بیت‌المال طی سالهای اخیر

ب. خسارات جبران ناپذیر به اصالت و هویت تاریخی مجموعه و بناها

مدیریت غلط و فاجعه‌بار منابع فرهنگی و میراث تاریخی در شهر تاریخی دهدشت را می‌توان به سایر بناها و محوطه‌های تاریخی استان تعمیم داد. انتظار می‌رفت متاثر از قرارگیری مجموعه در مرکز شهرستان، برخورداری از اداره میراث فرهنگی و تشکیلات اداری و استقرار پایگاه میراث فرهنگی در سایۀ اهمیت و جایگاه ویژه مجموعۀ تاریخی در میان سایر محوطه‌های تاریخی استان بافت تاریخی دهدشت از شرایط مناسب‌تر  باشد ولی در عمل چنین نشد!  

در کنار موارد بالا دست‌اندازی افراد سودجو، نهادهای و ادارات دولتی و غیردولتی به عرصه و حریم بناها و بافت‌های تاریخی است که که در کمال شگفتی با همراهی یا سکوت و انفعال غیرمسئولانه مسؤلین میراث فرهنگی استان همراه بوده است (اسناد موجود است)

تخریب عرصه شماره ۲ شهر تاریخی دهدشت، جدیدترین نوع این تخریب‌ها است که با سکوت و چشم‌پوشی مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد و واحدهای تابعه صورت پذیرفته است. در طرح بازنگری تعیین عرصه و پیشنهاد حریم شهر تاریخی دهدشت که در سال ۱۴۰۰ه.ش انجام گرفت، دو محدوده عرصه با ضوابط حفاظتی مشخص برای حفاظت از این شهر تاریخی تعریف شده است. عرصه شماره ۱، بناها و آثار معماری درون حصار دفاعی شهر تاریخی را در بر می‌گرفت و عرصه شماره ۲، آثار معماری و گورستان واقع در ارتفاعات جنوبی را شامل می‌شد. متاسفانه در جریان عملیات گودبرداری و لوله‌گذاری توسط اداره آب منطقه ای استان (حفر گودال به عرض و عمق حدود ۳ متر ) آسیب جدی و غیرقابل جبرانی به عرصه شماره ۲ این شهر وارد شده است. با کمال تاسف مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که در این عملیات که با هدف اتصال دو منبع ذخیره آب شهر دهدشت انجام گرفته، تعدادی از آثار معماری دچار آسیب و تعداد نامشخصی از گورهای تاریخی واقع در این بخش از بین رفته که آثار و شواهد آنها از جمله سنگ لحد این گورها قابل مشاهده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملیات مذکور در سایه همراهی مسئولان میراث فرهنگی استان و با هماهنگی آنها انجام گرفته است. بنابر ادعای مسئولان میراث فرهنگی این عملیات در قالب تفاهم‌نامه با اداره آب و فاضلاب استان و سازمان آب منطقه‌ای و در دوران مدیریت اسبق اداره میراث فرهنگی استان (آقای باقری) صورت پذیرفته و با این وجود حاضر به ارائه سندی در این رابطه ارائه نشده‌اند. این در حالی است که بر اساس پیگیری در صورت امضای چنین تفاهم‌نامه‌ای از سوی مدیرت قبلی اداره میراث فرهنگی، این تفاهم نامه مربوط به احداث منبع ذخیره آب از سوی سازمان آب منطقه‌ای بوده و در آن زمان هیچگونه برنامه‌ای جهت لوله‌گذاری و اتصال آن به منبع ذخیره آب  وجود نداشت.        

آنچه مشخص است سکوت و ترک فعل مسئولان میراث فرهنگی استان در تخریب این محوطه تاریخی، کاملا مشخص و محرز بوده و به رغم هشدارهای مکرر متخصصان و دوستداران میراث فرهنگی و گزارش‌های متعدد رسانه‌ها از تخریب‌ها در شهر تاریخی دهدشت، متاسفانه تاکنون مدیران میراث فرهنگی استان در این زمینه پاسخگو نبوده و اقدامی جهت برخورد با افراد خاطی و مسببان این نوع تخریب‌ها انجام نگرفته است. بنابراین ضرورت دارد تا جهت حفظ و حفاظت از این میراث ارزشمند و کم نظیر، ضمن ورود دستگاههای نظارتی به موضوع این دست اقدامات خودسرانه و سلیقه‌ای، اقدام قاطع و برخورد لازم از طرف مسئولان میراث فرهنگی کشور و نیز مسئولان استان صورت پذیرد در غیر این صورت نهادهای مدنی، دوستدارن میراث فرهنگی و متخصصان در مراجع قضایی طرح دعوی خواهند کرد تا مدیران استان را وادار به پاسخگویی کنند.

این سایت خبری آماده انتشار توضیحات و پاسخ میراث فرهنگی استان و آبفا می باشد.