حدود صد و شصت سال پیش (1857) زنان کارگر کارخانجات نساجی نیویورک، صفحه جدیدی را در زندگی زنان جهان ورق زدند. اعتراض به دستمزد اندک جرقه‌ای شد تا جنبشی علیه تمام نابرابری‌های تحمیل شده بر زنان شکل بگیرد. شاید آن روز، خود زنان کارگر کارخانجات نساجی نیویورک هم خبر نداشتند که در آینده این حرکت اعتراضی منجر به جریانی فعال، انقلابی و پویا خواهد شد که پایه‌های حاکمیت هزاران ساله مردسالاری را با چالشی جدی روبه‌رو خواهد کرد! این اعتراضات به نیویورک ختم نشد و سر سلسله و سلسله‌جُنبان چندین تظاهرات علیه دستمزد اندک کارگران زن در کشورهای دیگر شد. روز ۸ مارس (معادل ۱۷ اسفند در ایران) هر ساله در کشورهای مختلف گرامی داشته می‌شد. در سال 1910 "کلارا ایسنر"، پیشنهاد انتخاب روزی به عنوان روز جهانی زن را مطرح کرد که در نهایت ۸ مارس به عنوان «روز جهانی زن» مورد توافق قرار گرفت. جنبش زنان که در ابتدای امر با اعتراض به دستمزد اندک در برابر کار مساوی با مردان صورت گرفته بود، از حالت اولیه خود خارج شد و رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفت. زنان و مردان برابری طلب دریافتند که داشتن هر حقی مستلزم حق دیگری‌ست؛ چون شبکه‌ای به هم پیوسته طی قرون متمادی، ساختار قدرتمند مردسالاری را به وجود آورده و آنرا تثبیت کردند. آموزش و حق رأی در دستور مبارزات زنان قرار گرفت و آرام آرام مقاومت‌های جامعه مردسالار تَرَک برداشت. حق آموزش اولیه با فراز و فرودهایی تا سطح آموزش عالی مورد پذیرش واقع شد. آموزش موجب شد زنان بتوانند در مناصب و شغل‌هایی که قبلا اجازه ورود نداشتند وارد شوند. ورود به عرصه عمومی سبب شد زنان خواستار حضور در سطوح بالای قدرت شوند. حق رأی و ورود به احزاب از ماجراهای پرشور جنبش زنان است. بالاخره این سد هم شکسته شد. جامعه مردسالار هر روزه خود را در مواجه با چالش‌های تازه‌ای از سوی زنان و مردان برابری طلب می‌دید. زبان جنسیت زده، کلیشه‌های جنسیتی و اعمال محدودیت در ساختار سیاسی و آموزشی و فرهنگی باعث شد زنان و مردان برابری طلب به صورت جدی سعی در تبیین دقیق‌تر خواسته‌های برابر خواهانه زنان کنند و مواضع خود را در قبال حوزه‌های مختلفی چون سیاست، فرهنگ، فلسفه، اجتماع، روانکاوی و... روشن کنند. جنبش زنان از شکل لاغرگون خود خارج شد و کم‌کم چهارچوب نظری خود را تبیین کرد و همچنان سعی در پوشش تمامی ابعاد موضوعی بنام زن و جهان پیرامونی آن دارند. هنوز تبعیض‌های بسیاری علیه زنان در سر تا سر دنیا وجود دارد که از آن جمله؛ نقص قوانین در سطوح مختلف، جلوگیری از ورود به عرصه عمومی در کشورهای با ساختار مردسالارانه، چهره زنانه فقر، ضعف دسترسی به بهداشت و مسائل مرتبط با سلامت روانی، دستمزدهای نابرابر، خشونت‌های روحی و روانی و... وجود دارد اما این وضعیت فرودستانه با تلاش‌های پیگیر زنان و مردان برابری طلب افق پیش روی روشنی را نوید می‌دهد.   مژگان مسلمی