سید نورمحمد حسینی‌سوق - فرهنگ جاده امن، سالم، نرم، زیبا و دل‌آرامی است که هرکس در آن پای نهاد، مغز، فکر، عمل، نیت، رفتار، کردار و گفتارش، از این لایه تغذیه می‌کند. خداوند به همه افراد این نعمت را عطا نخواهد کرد مگر آنکه بذر وجودش و خمیر مایه فطرتش رخصت دهد. جامعه پزشکی، جامعه عجیبی است. سلامت و بهورزی مردم، دارو و درمان مردم، بیرون کردن ویروس، غدد، میکروب، زواید و انگل تخصص این جامعه است تا ما شب راحت بخوابیم و روز آسوده تلاش کنیم. هنوز در خاطراتمان نسخه پیچی‌ها پزشکان هندی و پاکستانی و فقر شدید بهداشت و درمان در استان عزیمان فراموش نشده است. مرگ‌های ناگهانی و دردهای شدید و ناله‌ها و فریاد بیمارانمان را در مسافرخانه‌های آنچنانی دروازه اصفهان، شیراز و سه راه احمدی و… از یاد نبردیم. ولی خدای را شکر که به مدد فرزندان مستعد و بومی این استان، شرایط بهداشتی و درمانی استان تکان شدید خورده است و شاخص‌های بهداشتی به سمت دروازه استاندارد در حرکتند. تاجایی که من مطالعه داشتم، پزشکی در زمان اوایل جهش‌های رنسانسی به عنوان یکی از علوم انسانی قلمداد می‌شده است. چون کاملا به انسان ربط داشت و انسان یعنی روح و روان و بدن. داروی پزشکی از طریق روح و روان بر سلولهای بدن اثر می‌گذارند و درمان می‌کنند. به همین دلیل یک پزشک دارای ویژگی‌های اخلاقی و فرهنگی بسیار موفق‌تر از پزشکی است که بهره کمتری از این صفات را با خود به همراه دارد. دکتر چمن یکی از این پزشکانی است که صبغه فرهنگی و ادبی خود را بار‌ها و بار‌ها به مستعمین خویش دیکته کرده است. او در سخنرانی‌هایش با ذکر آیات قرآنی و روایات نهج‌البلاغه منظور علمی خویش را عمیق‌تر منتقل می‌کند. و با استعانت از شعر و کلام جادویی ادبی در سرزمین خشک و مولاژی پزشکی، بذر فرهنگ را کشت می‌کند. در این شرایط خاص در حوزه مدیران استانی که چند سالی است کارت فرهنگ در بازی سیاست‌مداران قدرت چندانی ندارد و عکس‌های فرهنگی در اینستاگرام سیاست فالو نمی‌شوند، باید قدر این چمن‌های کویر سیاست را بیشتر بدانیم و به بهانه‌های واهی آن‌ها را فراری ندهیم. اگر مثل من سیاست و اقتصاد را‌‌ رها کنید و از جویبارهای فرهنگی لذت ببرید به عقاید که نه بل به راه فرهنگی امثال دکتر چمن در علم پزشکی ایمان می‌آورید. هنگامی که مهدی غفاری موردراز را مشاهده می‌کنیم که به‌‌ همان اندازه که یاخته‌ها و سلول‌ها را رادیولوژی می‌کند و پاتولوژی و آسیب‌های آن‌ها را بیان می‌کند، مشکلات و معضلات فرهنگی را می‌نویسد و فریاد می‌زند، باید لذت دوچندان ببریم. فراموش نکنید که من مبلغ اندیشه‌ها و آرمان سیاسی و اعتقادی و حتی عملکرد این دو بزرگوار نیستم ولی به راه‌شان، نگاه‌شان و حوزه شناختشان ایمان دارم. انسان موجودی است با فرهنگ. تفاوت انسان با حیوان در همین نکته است. پزشکی علمی است که به درمان انسان می‌پردازد. بدون نگاه فرهنگی و شناخت فرهنگی ریشه‌های عمل و درمانت پایدار نخواهد ماند. کاش می‌شد حوزه‌های دیگری مثل مدیریت کلان، راه و ساختمان، شهرسازی و شهرداری‌ها و حتی دستگاههای آموزشی، تبلیغی و فرهنگی ما نیز روزی به این نگاه‌های فرهنگی مسلح شوند. کاش می‌شد همین امثال دکتر چمن رخصت پیدا می‌کردند، بخش‌هایی از دیدگاه فرهنگی را در حوزه عمل و اجرا هم نشان دهند. تفاوت مدیریت مدرن با مدیریت عهد جالینوسی در برتری همین نگاه فرهنگی مدیران خواهد بود. تفاوت ملل پیشرفته با عقب مانده صرفاً در همین کژراهه‌های غیر فرهنگی است.