خاورمیانه در آستانه رویدادهای جدید است. آرایش جدید قدرت ها، منطقه را آبستن اتفاقات غیر منتظره کرده است. از روزی که صف بندی های جدید شکل گرفت، خشونت منطقه رو به افزون است. تحولات جدید در منطقه، چشم انداز رادیکالی دارد. تحولات جدید، خبر از رادیکال شدن فضا می دهد.

از یک سو، مواضع و سیاست های رادیکال آمریکا در منطقه، آتش خشونت را برافروخته تر می کند. سخنان اخیر وزیر امور خارجه ایالات متحده، دست کم نشان می دهد دولت جدید آمریکا، قصد ندارد چیزی از خصومت پیشین آن کشور با ایران بکاهد.

از سوی دیگر، تحولات در داخل عربستان نیز، در جهت ضدیت با ایران است. انتصاب محمدبن سلمان، که مواضع شدید ضد ایرانی دارد، به عنوان ولیعهد، حتما پیام و پیامدهایی دارد. حضور او قطعا، مواضع ضد ایرانی عربستان را رادیکال تر خواهد کرد. البته این تحولات در عربستان، بی ربط به تحریکات دولت آمریکا نیست. تنش در میان کشورهای عرب نیز بالا گرفته است. سرنوشت قطر در پرده ابهام است و مشخص نیست آینده ی این تنش به چه می نجامد. این آرایش جدید، حکایت از اراده ای می کند که قصد تقابل با ایران را دارد. مهندسی این اراده نیز در کاخ سفید است. به طوری که صدای پاره ای از مطبوعات آمریکا نیز در اعتراض به تشدید مواضع ضد ایرانی کاخ سفید درآمده است. با این اوصاف مشخص نیست سرنوشت اعتلاف ضد داعش چه خواهد شد. رد پای حمایت سعودی ها از داعش واضح تر شده است. عربستان و رژیم صهیونیستی نیز بیش از هر زمان دیگر به یکدیگر نزدیک شده اند. ادبیات دیپلماسی میان پاره ای از کشورهای منطقه سخت شده است. مجموع این تحولات نشان می دهد که چشم انداز واضحی از حوادث آینده منطقه نمی توان به دست داد. این تحولات وظیفه دستگاه دیپلماسی ما را سنگین تر می کند. اتخاذ موضع در این شرایطِ پیچیده بسیار سخت است. در این میان هزینه هر اشتباه می تواند سرسام آور و بعضاً جبران ناپذیر باشد.

در این شرایط، مدیریت فضای داخلی بسیار مهم است. ما از همه این موانع می توانیم عبور کنیم به شرط اینکه در داخل گرفتار حاشیه سازی های مخرب نشویم. با وجود همه رقابت های درون نظام، باید در مسائل ملی اینچنینی، دست و صدای مان واحد باشد. اگر حضور و اعتماد مردم آسیب نبیند هیچ خصمی به ما نفوذ نمی کند و هیچ تهدیدی، یارای ایستادن مقابل ملت متحد ایران را ندارد. امروز، تضعیف منتخب مردم، دهن کجی به آرای مردم است. حضور چهره های غیر مسئوول در تلویزیون و سخنان غیر مسئولانه آنان در تخریب و تهدید رئیس جمهوری، معنایی جز توهین به ملت و تضعیف دولت ندارد. در موعد کنونی خیانتی بالاتر از این نیست! سخنانی که در آن رای مردم تخفیف داده می شود از حسِ اعتماد و تعلقِ ملی خواهد کاست. بزرگترین سرمایه نظام ما، همین مردمند. بدون پشتوانه مردمی، نه دیپلماسی کارگر می افتد و نه موشک. لذا نظر و رای مردم، باید خط قرمز همه گروه ها و شخصیت ها باشد.

بر همین مبنا امروز، پرهیز از حاشیه سازی های مخرب، عبور از ادبیات غیرمسئوولانه، به رسمیت شناختن رای مردم و هوشمندی دستگاه دیپلماسی در رصد تحولات منطقه و اتخاذ مواضع مناسب، شرط حکمت است. با این شرایط می توان از این پیچ پر خطر نیز به سلامت عبور کرد.

*سرمقاله ابتکار