یادداشت
گفتگو و گزارش

مرزهای لرزان

مرزهای لرزان
  ﺩﺭ ﻧﻮﺯﺩﻫﻢ ﺁﺑﺎﻥ ﻫﺰاﺭ ﻭﺳﻴﺼﺪ ﻭﭼﻬﻞ ﻮﺷﺶ، ﭼﺸﻢ به جهان گشودم، ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻱ ﺑﺎﺭاﻧﻲ. دﺭ ﻣﻬﺮ ﻣﺎﻩ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭﺳﻪ، ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﻮﻟﻮﻱ ﻃﻮﻟﻴﺎﻥ اﺯ ﺗﻮاﺑﻊ ﺩﻫﺪﺷﺖ ﺷﺮﻗﻲ ﻭاﻗﻊ ﺩﺭ اﺳﺘﺎﻥ ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ ﻭﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ ﺭﻓﺘﻢ. ﺧﺎﻧﻮاﺩﻩ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاﺩﻩ ﻋﻤﻮﻫﺎﻳﻢ اﺧﺘﻼﻑ ﻣﻠﻜﻲ اﺑﺪﻱ ﺩاﺷﺖ. ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮﺩﻡ، ﭼﻮﻥ ﺩاﻳﻲ ﻫﺎﻳﻢ ﺳﺎﻛﻦ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻮﺩﻧﺪ.  ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻢ اﻏﻠﺐ اﺯ ﺑﺴﺘﮕﺎﻥ ﺩﻭﺭ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﻋﻤﻮﻫﺎﻳﻢ اﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺭﻭاﺑﻂم ﺑﺎ ﻏﺮﻳﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺯ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻫﺎﻳﻢ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭتابستان ﺳﺎﻝ ﭘﻨﺠﺎﻩ وسه، ﻭﻗﺘﻲ ﻳﻮاﺷﻜﻲ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻱ برادر بزرگم ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻴﺮﺣﻢ وسید علی برادر کوچکترم، ﮔﻮﺵ ﻣﻲ ﺩاﺩﻡ، ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ، ﻛﻪ ﺑﺮاﺩﺭﻡ ﻛﻪ فکر می کردم، ﮔﻢ ﺷﺪﻩ ، ﺩﺭ زﺯﻧﺪاﻥ اﻭﻳﻦ ﺯﻧﺪاﻧﻴﺴﺖ، ﺗﺎﺯﻩ ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﺷﺎﻩ ﺑﺮاﺩﺭﻡ ﺭا ﺯﻧﺪاﻧﻲ ﻛﺮﺩﻩ اﺳﺖ. ﻓﺮﺩاﻱ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﺎﺳﻨﮕﻲ ﻗﺎﺏ ﻋﻜﺲ ﺑﺎﻻﻱ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎﻩ ﺭا ﺷﻜﺴﺘم.  .تابستان بود ولی یک سرباز به عنوان سپاهی دانش به روستای ما می آمد وبه مادرس می داد. ﭼﻐﻠﻲ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ اﻡ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻱ ﻭﺗﻨﺒﻴﻬﻢ ﺷﺪ ﻭﻗﻬﺮ ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ اﻡ اﻭ ﺭا ﻫﻢ اﺯ ﺩاﻳﺮﻩ ﺗﻨﮓ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﻫﺎﻳﻢ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺑﺮﺩ. اﻧﻘﻼﺏ ﭘﻴﺮﻭﺯ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺮاﺩﺭﻡ ﺁﺯاﺩﺷﺪ. ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺩﻫﺪﺷﺖ ﺭﻓﺘﻴﻢ اﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﻨﺠﻢ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮﮔﺰاﺭ ﻣﻲ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻫﺎ ﻭﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ ﻫﺎﻳﻢ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﻫﺪﺷﺖ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ اﺯ شرﺷﺎﻥ ﺩﺭ اﻣﺎﻥ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ. ﭼﻮﻥ ﻣﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﺩاﻳﻤﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﻭﺁﺯاﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﺮاﺭ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﻢ . ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭﻧﻪ دوره راهنمایی، ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻣﺎ، ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺭاﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺩاﺷﺖ. اﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﺁﻣﺪﻧﺪ. ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺩاﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯاﻥ ﺗﺎﻣﺮاﺩﻱ، ﻋﻠﻴﻪ ﺿﺮﻏﺎﻡ ﺁﺑﺎﺩﻱ ﻫﺎ، ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺮﮔﻨﺠﻲ ﻫﺎ، ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻴﺮﻋﻠﻲ ﺩﻭﺳﺘﻲﻫﺎ، ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲ ﺷﺪﻡ.  ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻼﻡ ﻭاﺣﻭاﻟپرﺳﻲ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺧﻴﺎﻧﺘﻲ ﻧﺎﺑﺨﺸﻮﺩﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﺪ. ﻣﺜﻞ ﻋﻠﻒ ﻫﺎﻱ ﻫﺮﺯ ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﻗﺪ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ وﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﺪﻳﻢ. ما ناگهان قد کشیده بودیم ودشمن ناگهان حمله کرده بود. ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻩ ﻋﻠﻲ ﺻﻔﺪﺭاﻓﺮاﺯ، ﻳﺎﺭﺩﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﻭﻫﻤﻴﺸﮕﻲ اﻡ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺞ ﺭﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻦ ﺟﺪﻳﺪ، یعنی ﻋﺮاﻗﻲ ﻫﺎ ﺑﺮﻭﻳﻢ. ﻗﺪﻣﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻭﺳﻨﻤﺎﻥ ﻛﻢ. ﻓﻜﺮﻱ ﺑﻪ ﺫﻫﻨﻤﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺭاﻩ ﺑﻴﺎﻓﺘﻴﻢ. اﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻣﻘﺪاﺭﻱ ﺧﺮﻣﺎ ﻭاﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻬﻴﺪ اﻓﺮاﺯ ﻣﻘﺪاﺭﻱ ﻧﺎﻥ ﺑﺮﺩاﺷﺘﻴﻢ ﻭ ﺭاﻩ اﻓﺘﺎﺩﻳﻢ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺎﺭ ﻏﻤﺶ ﺭﻭﻱ ﺩﻟﻢ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ...... چهار سال بعد از آن صفر ناتمام ﻋﻠﻲ ﺻﻔﺪﺭ اﻓﺮاﺯ ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻣﻦ اﺯ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺷﻬﺪا ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪﻡ ﺑﺎ ﺩﻟﻲ ﭘﺮ اﻧﺪﻭﻩ ﻭﭼﺸﻤﻲ اﺷﻜﺒﺎﺭ..... دوﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ، ﺑﺮاﺩﺭﻡ ﺳﻴﺪ جبارﺧﺪاﻣﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺷﻬﺪا ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﺠﻮﻡ ﺁﻭﺭﺩ ﻭﺩﻝ ﺧﺴﺘﻪ اﻡ ﺭا ﺯﻣﻴﻦ ﮔﻴﺮ ﻛﺮﺩ.... ﻭﻗﺘﻲ ﺟﻨﮓ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪ اﺣﺴﺎﺱ ﺯﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻡ، ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯ ﻧﺎﺭاﺣﺖ ﺑﻮﺩﻡ، ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﻋﺮاﻗﻲ ﻫﺎ اﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﻫﻤﺸﺎﻥ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻣﺮﮔﻲ ﻓﺠﻴﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻡ اﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﻝ ﻣﺎ، ﻗﻂﻌﻨﺎﻣﻪ ﺭا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. بعد از مدتی عراقی ها ، برای تعمیر عتبات عالیات از مردم ما کمک خواستند. بعد از مدتی دیگر آمریکا عراق را اشغال کرد وهواپیماهای عراقی در خاک ایران فرود آمدند وبه ما پناه آوردند. همان دشمنان دیروز حالا دوستان قابل ترحمی بودند که بعضی از مردم ما می خواستند کشور را به جنگ علیه آمریکا بکشانند وبه کمک مردم عراق بروند. همان مردمی که برادرانم را با دستان بسته زنده به گور کرده بودند. زندگی چقدر زود روی خوش نشان می دهد وغصه ها فراموش می شوند. استن این عالم ای جان غفلت است هوشیاری این جهان را آفت است. آهسته آهسته، ﭘﺎﻱ ﺩﻟﻤﺎﻥ، ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﺯ ﺷﺪ. عشق، مثل صاعقه ای خرمن غرورم را طعمه حریق کرد، ﻧﺎﮔﻬﺎﻥ ﻋﺎﺷﻖ ﻓﺮﻳﺒﺎ ﺷﺪﻡ. ﭼﺸﻢ که ﺑﺎﺯ ﻛﺮﺩﻡ، ﺩﺭ ﺩاﻡ ﺯﻧﺪﮔﻲ اﺳﻴﺮ ﺑﻮﺩﻡ. ﺗﻼﺵﻫﺎﻳﻢ ﺑﺮاﻱ اﺯﺩﻭاج ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﺎ، ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻱ ﻧﺪاﺩ. اﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ این همه دشمنی ودوستی، ﻫﻨﻮﺯ، ﭘﺴﺮﻋﻤﻮﻫﺎﻳﻢ ﺩﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻳﻚ من ﺑﻮﺩﻧﺪ. ظاهرا همه چیز جز جنگ پسر عموها ، موقتی بود. ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺤﻞ، ﺒﭽﻪ هاﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻭﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاﻗﻲ ﻫﺎ، ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، اﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺩاﺩﮔﺎﻩ، ﻣﺭا اﺣﻀﺎﺭ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ و ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻱ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻴﻢ. ﻇﺎﻫﺮا، ﻫﻴﭽﻜﺪاﻡ اﺯ ﻗﺎﺿﻲﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻣﻂﻠﺐ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ، ﭘﺴﺮﻋﻤﻮ ﻫﺴﺘﻴﻢ. اﺯ ﺁﻧﺎﻥ اﻧﻜﺎﺭ ﻭاﺯ ﻣﺎ اﺻﺮاﺭ.... ﺩﺭ دوره ﺟﻮاﻧﻲ، ﺗﻠﺨﻲ حضور درﺩاﺩﮔﺎهها ﻧﮕﺬاﺷﺖ، ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺩﻭﺳﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﻮﺯاﺩﻩ ﻫﺎﻳﻢ ﺭا ﺑﭽﺸﻢ. گاهی، ناگهان از کمان غیب، تیری رها می شود تا زخمی را بدوزد که جز با تیر غیب دوخته نمی شود. در همین رفت وآمد ها ودعوا ها، در سفری کینه توزانه در گذرگاهی دلگیر، اﺳﻴﺮ ﻛﻤﻨﺪ ﻋﺸﻖ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮﻳﻢ ﺷﺪﻡ، اﻣﺎ، انگار، ﻋﺸﻖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺭاﺑﻂﻪ ﭼﺮﻛﻴﻦ خانواده را، ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﺪ. ﻇﺎﻫﺮا ﻛﻴﻨﻪ ﻛﻬﻨﻪ شده وپینه بسته، ﻫﻤﻪ ﻛﻮﺭﻩ ﺭاﻫﻬﺎ ﺭا ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ....بالاخره ﺭاﻫﻲ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻬﺮاﻥ ﺷﺪﻡ، ﺑﺎﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭاﻥ ﻭﺷﻴﺮاﺯ ﻫﻢ اﺗﺎﻕ ﺷﺪﻡ. ﺗﺎﺯﻩ ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ، ﻣﺎزﻧﺪﺭاﻧﻲ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺭﺷﺘﻲ ﻫﺎ، اﻳﻼﻣﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻼﻳﺮﻱ ﻫﺎ، ﻟﺮﻫﺎ ﻭﻛﺮﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﻙ ﻫﺎ، اﻧﺰﻟﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭاﻧﻲ ﻫﺎ و.... هرکدام، ﺑﮕﻮﻧﻪ اﻱ اﺳﻴﺮ ﻣﺮﺯ ﺑﻨﺪﻱ ﻫﺎﻱ ﻗﻮﻣﻴﺘﻲ هستیم. در کوی دانشگاه، هنگام غروب به آقای سلطانی برخوردم، ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺮﻩ اﻱ ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪﻡ، ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﻭﮊاﭘﻨﻲ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ، ﻟﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﻙ ﻫﺎ ﻭﺗﺮﻙ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﻭﻋﺮﺏ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮاﻥ ﺟﺒﻬﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ..... ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﺮاﻱ اﻣﺮاﺭ ﻣﻌﺎﺵ, ﺑﻪ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮاﻥ ﺭﻓﺘﻢ. ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻳﻬﻮﺩﻱ ﻫﺎﻱ اﻳﺮاﻧﻲ. ﻭﻗﺘﻲ ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎﻱ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺭا ﺗﻌﺎﺭﻑ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩﻡ، ﻳﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻢ ﻏﺬا ﻣﻲ ﺷﺪﻡ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ اﺷﺎﺭﻩ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺬاﻳﺸﺎﻥ ﺣﺮاﻡ اﺳﺖ. ﺁﻧﺠﺎ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﺮاﻱ اﺛﺒﺎﺕ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ اﺳﻼﻡ ﺑﺮ ﺩﻳﻦ ﻳﻬﻮﺩ ﺑﻮﺩ. ﻣﻌﻠﻢ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺎ ﻋﻴﻨﻚ ﺗﻪ اﺳﺘﻜﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺩاﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯاﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲ ﺭﻭﻳﺪ ﻭﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺗﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ.... ﮔﻮﻳﻲ، ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻏﺼﻪ ﻫﺎ، ﺩﺭ ﺩﻟﻢ ﺭﻳﺸﻪ ﺑﺪﻭاﻧﻨﺪ. ﻭﻗﺘﻲ اﺯ ﻣﻬﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﺎﻳﻮﺱ ﻣﻲ ﺷﺪﻡ، اﺳﻴﺮ ﻋﺸﻖ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻣﻲ ﺷﺪﻡ. ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺳﻮﺯﻧﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺧﺎﺭ ﺩﻟﻢ ﺭا ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩﻡ.... این بار، ﺩﻝ ﺭﻣﻴﺪﻩ ﻣﻦ، اﺳﻴﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻋﻤﻮﺯاﺩﻩ اﻡ ﺁﻳﺪا ﺷﺪ. ﺩﺭﺳﺖ ﻛﻨﺎﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ودﺭ ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻣﺴﺠﺪ. ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﻧﮓ ﻭﺑﻮﻱ ﺗﺎﺯﻩ اﻱ ﮔﺮﻓﺖ. ﺯﻣﺰﻣﻪ ﺷﺐ ﻭﺭﻭﺯ ﻣﻦ، ﺑﻲ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺴﺮ ﺷﻮﺩ، ﺑﻲ ﺗﻮ ﺑﺴﺮ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ، ﺑﻮﺩ. ﺑﻴﺶ اﺯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﺩﻟﭙﺬﻳﺮﺵ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﺖ ﻭﺣﻴﺎﻱ ﺑﻲ اﻧﺪاﺯﻩ اﺵ ﻭاﺑﺴﺘﮕﻲ اﻡ ﺭا ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺎﺭ، ﻫﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺩﻫﺎﻧﻲ، ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺯﺩﻭاﺝ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ. ﺁﻧﭽﻪ ﺩﻳﮕﺮاﻥ ﺭا ﻣﺮﺩ ﺟﻠﻮﻩ ﻣﻲ ﺩاﺩ، ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ اﺯﺩﻭاﺝ ﻣﻦ و ﺁﻳﺪا ﺑﻮﺩ. اﻣﺎ ﻋﺸﻖ ﻗﻮﻱ ﺗﺮ اﺯ اﺭاﺩﻩ ﺁﺩﻣﻬﺎﻱ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﺩﻭﺭاﻥ ﺭﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ. ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﺼﻮﻡﺁﻳﺪا، ﺯﻣﻴﻦ ﺭا اﺯ ﻣﺪاﺭﺵ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﻨﻢ.... ﺁﻧﭽﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﺷﺪ، ﻗﺪﺭﺕ ﻋﺸﻖ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺑﻮﺩ. ﻣﻦ و ﺁﻳﺪا ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻭﭘﻨﺞ اﺯﺩﻭاﺝ ﻛﺮﺩﻳﻢ . ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻳﺪا  ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻫﺎﻳﻢ ﻣﻬﺮ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺯﺩ، لخند خداوند به پاداش حسرتهای فروخورده. ﻣﺎﺟﺮاﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻋﺮاﻕ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻋﺘﺒﺎﺕ ﻋﺎﻟﻴﺎﺕ ﻭﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺮاﻕ ﻭﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﻗﺎﺗﻞ ﺑﺮاﺩﺭﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺩﻭﮔﺎﻧﮕﻲ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺩﺭ ﻣﻦ اﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ. اﻣﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻓﺮﺯﻧﺪ اﻭﻟﻢ اﺭﺳﻂﻮ و ﻛﺘﺎﺏ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ اﻧﺴﺎﻥ اﺛﺮ ﻭﻳﻦ ﺩاﻳﺮ، ﺷﻴﻮﻩ ﺯﻳﺴﺘﻨﻢ ﺭا ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ ﻛﺮﺩ ﻭﺣﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ﺑﺮاﺩﺭﻡ، اﺣﺴﺎﺱ ﺑﺨﺸﺶ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺩاﺷﺘﻢ. ﺩﻭﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺑﺮاﻱ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻣﻂﺎﻟﻌﺎﺕ ﺧﺎﻙ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺳﻴﻪ ﺭﻓﺘﻢ. ﻣﻦ، ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﻭاﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩﻡ،  ﺷﺎﻋﺮ ﻭﺩاﺳﺘﺎﻥ ﻧﻮﻳﺲ ﻭلی دﻧﺒﺎﻝ تحصیلات ﺧﺎﻛﺸﻨﺎﺳﻲ ﻭاﻳﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﺗﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. ﻣﻦ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺁﺩﻡ اﻧﺪﺭ ﻳﻚ نفر ﮔﻪ ﻓﺮﺷﺘﻪ، ﮔﺎﻩ ﺣﻴﻮاﻥ، ﮔﻪ ﺑﺸﺮ. ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﭼﭙﻲ ﻛﻪ قبلا، ﺩﺭ ﻣﻦ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﻭانیدﻩ ﺑﻮﺩ. ﻋﻠﻴﻪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ، ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻡ ﻭﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩاﺷﺘﻢ ﺣزﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﻭﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻋﻠﻮﻱ ﺭا اﺣﻴﺎ ﻛﻨﻢ ﻭاﺯ ﮔﺮﻣﺎﻱ ﻋﺸﻖ ﺁﻳﺪا، ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺪﻣﻢ ﺗﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺟﺎﻥ ﺑﮕﻴﺮﺩ. ﺩﺭﺳﺖ ﭼﻨﺪﻱ ﺑﻌﺪ ﻛﺘﺎﺏ ﭘﺮﻭﺳﺘﺮﻳﻜﺎﻱ ﻣﻴﺨﺎﻳﻴﻞ ﮔﻮﺭﺑﺎﭼﻒ، ﻫﻤﻪ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻳﻢ ﺭا ﺑﻪ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺖ. ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﺭاﻫﻲ ﺑﺮاﻱ ﺟﻬﺎﻥ، ﺟﺰ اﻗﺘﺼﺎﺩ ﺁﺯاﺩ ﺑﺎ ﻧﻆﺎﺭﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪاﺭﺩ. ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻴﻤﻲ ﺧﺎﻙ ﻭﻣﻂﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎﻙ ﺷﺪﻡ. اﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺮاﻱ اﺩاﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺩﺭ ﺷﻴﻤﻲ ﺧﺎﻙ ﺑﻪ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺭﻓﺘﻢ. ﺑﻌﺪ اﺯ ﻣﺪﺗﻲ نیوﻧﺎﺯﻱ ﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ ﺭا ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ. ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﺩﺭ اﻳﻨﻂﺮﻑ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻢ ﻫﻨﻮﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻭﻗﺒﻴﻠﻪ اﻱ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻴﻮ ﻧﺎﺯﻱ ﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﻫﻤﺪاﺳﺘﺎﻥ ﺷﺪﻡ ﻭﻣﻂﻠﺒﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻢ. ﻓﺮﺩاﻱ ﺁﻧﺮﻭﺯ، ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ، ﻣﺎﺷﻴﻨﻢ ﺭا ﺁﺗﺶ ﺯﺩﻧﺪ ﻭﺩﻧﺪﻩ ﻫﺎﻳﻢ ﺭا ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ.... ﺑﻌﺪ اﺯ اﺗﻤﺎﻡ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ، ﺑﻪ اﻳﺮاﻥ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ. ﺑﺎ ﺗﻨﻲ ﻣﺠﺮﻭﺡ ﺯﺧﻢ ﻫﺎﻱ ﻧﮋاﺩﻱ و ﺩﻟﻲ اﻣﻴﺪﻭاﺭ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺎﺩﻱ. ﺩﺭ اﻭﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩاﺩﻡ، ﺑﺮاﻱ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﻴﻄ ﺯﻳﺴﺖ و ﺩﺭﺧﺘﻜﺎﺭﻱ. ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺎ، ﺑﻪ ﻧﺎﻡ (ﺗﻨﻔﺲ ﺯﻣﻴﻦ) ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻟﻜﺎﺭﻱ ﻭﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎﻙ ﻛﺮﺩ. ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ ﺭﺷﺪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ، ﺩﺭﻧﻬﺎﻟﺴﺘﺎﻥ ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺘﻢ. احساس می کردم شکفتن یک گل همراه ظهور دردی غیر قابل توصیف اما فهمیدنی است. پیچش شاخه ها به دور شاخه قیم مانند عشوه های دلفریب طنازی بود برای محبوبش که او را در آغوش می گرفت... ﮔﺎﻫﻲ، ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺧﻮاﻫﺶ اﺯ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮاﻥ، ﺑﺮاﻱ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺁﺗﺶ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺩﺭﺧﺘﺎﻥ، ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺷﺪﻡ ﻭﻏﺼﻪ ﺧﻮﺭﺩﻡ. ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺩﺭ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻮﺩ تا ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻴﻤﻲ ﺧﺎﻙ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩاﻧﻢ ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﻡ. ﺑﺎ ﺩاﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺑﻪ ﺩاﻣﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﻧﺎ ﺭﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ اﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ، ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴﺎﻫﻲ، ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺧﺎﻙ، ﺳﻦ ﺧﺎﻙ، ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎﻙ، ﺁﺑﺨﻮاﻧﺪاﺭﻱ، ﺁﺑﺨﻴﺰ ﺩاﺭﻱ و.... ﺭا ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ. ﭼﻨﺪ ﺩاﻧﺸﺠﻮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻭاﻡ اﺯﺩﻭاﺝ ﺩﺭﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻱ ﺷﻮﺭا، ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﺧﺘﺮاﻧﻲ ﺗﻜﻴﺪﻩ ﻭﺭﻧﺠﻮﺭ ﺑﻮﺗﻪ اﻱ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺭا اﺯ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ. ﺩﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺩﺳﺖ ﻋﺪﻫﺎﻱ اﺯ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﻦ ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺭا اﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺧﺘﺮﻛﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﺎﺷﻴﻦ اﺯ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﺩﺧﺘﺮاﻥ ﺭا ﺑﻪ ﻏﺎﺭﺕ ﺑﺮﺩﻧﺪ. ﺷﻴﻮﻥ ﺩﺧﺘﺮاﻥ ﺯﻳﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ، ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ ﮔﺮﺩﻧﻪ ﻣﻠﻪ ﺷﻮﺭﻩ ﺑﻮﺩ. ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ، ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻴﻜﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭﺱ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ ﺭاﻧﻨﺪﻩ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا به ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻦ در مورد خاک، ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ.... ﺩﺭ ﺣﺎﻝ پرسش، ناگهان، راننده اﻻﻏﻲ را که ﻧﺎﻏﺎﻓﻞ ﻭﺳﻄ ﺟﺎﺩﻩ ﭘﺮﻳﺪ، زیر گرفت. ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻍ ﻭﻓﺮﺯﻧﺪﺵ، ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺩاﻧﺸﮕﺎﻩ ﺭا ﻧﮕﻪ ﺩاﺷﺘﻪ ﻭﻃﻠﺐ ﻏﺮاﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﭘﻴﺮﻣﺮﺩ ﺑﻴﭽﺎﺭﻩ ﺟﻠﻮﻱ اﺗﻮﺑﻮﺱ ﺩﺭاﺯ ﻛﺸﻴﺪ. ﺑﺎ ﻫﺮ مشقتی ﻛﻪ بود، ﻳﻜﻲ اﺯ ﺩاﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ، ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺭﻓﺖ ﻭاﺯ ﻛﺎﺭﺕ ﻋﺎﺑﺮ ﺑﺎﻧﻜﻢ، ﻣﺒﻠﻐﻲ ﭘﻮﻝ ﺑﺮﺩاﺷﺖ تا ﺭﺿﺎﻳﺖ ﭘﻴﺮﻣﺮﺩ ﺭا ﺟﻠﺐ ﻛﺮﺩﻳﻢ، این هم بهای علاقه مندی راننده به خاک شناسی.... بهار امسال، ﺩﻋﻮﺕ ﺑﺮاﺩﺭ ﺯاﺩه اﻢ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﺒﺎﺱ ﻣﻨﺶ، ﺑﺮاﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ. ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺫﻫﻨﻲ ﻣﺎﻟﻜﻮﻡ اﻳﻜﺲ، ﻣﺎﺭﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ ﻛﻴﻨﮓ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺘﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﮋاﺩ ﭘﺮﺳﺘﻲ..... ﻭﻗتی ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺭﺳﻴﺪﻳﻢ، ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺘﺎﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺘﻞ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺳﻴﺎﻩ ﭘﻮﺳﺖ، به دست پلیس، ﭘﻼﻛﺎﺭﺩ ﺩﺭﺩﺳﺖ، ﺭاﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭﭘﻠﻴﺲ ﺿﺪ ﺷﻮﺭﺵ ﺑﺎ ﺁﺏ ﮔﺮﻡ اﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ. ظاهرا در همه جای جهان اختلاف بر سر رنگ و دین وعلاقه وخاک وآب و... ادامه دارد و شاید خواهد داشت. شاید این جنگ ابدی از منیت انسان وخدمحوری او برمی خیزد. پلیس با آب گرم مردم را پراکنده می کرد، ﺁﺏ ﮔﺮﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﺯاﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺯﻳﻼﻳﻲ، اﺯ ﺩاشتن آن ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺧﺎﻧﻪ ﺯﻳﺒﺎﻱ ﺑﺮاﺩﺭ ﺯاﺩﻩ اﻡ، ﺑﻬﺸﺖ ﻧﺎﻡ ﺩاﺷﺖ، ﺑﺎ ﺩﺭﻳﺎﭼﻪ ﻛﻮﭼکی ﭘﺮ اﺯ ﮔﺮﺑﻪ ﻣﺎﻫﻲ..... ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﻤﻪ غصه های عالم، ﺩﺭ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮاﻣﻮﺵ ﺷﺪﻥ ﺑﻮﺩ، ﻏﻴﺮ اﺯ ﺷﺮاﺏ ﻛﻬﻨﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﻦ ﻭﺁﻳﺪا که جاودانه می ماند.........
کلمات کلیدی



نظرات پس از تایید انتشار خواهند یافت
کاربر گرامی نظراتی که حاوی ناساز، افترا و هر گونه بی حرمتی باشند منتشر نخواهند شد.

ارسال نظر




نظرات ارسالی 6 نظر

  • 1 قلندری 1396/4/26 8:32:57

    سلام . بسیار زیبا 

    پاسخ
  • 2 کریم سبزی پور 1396/4/21 19:57:26

    واقعا زیبا نوشتی آقای موسوی نژاد. ما را به گذاشتی برگرداندی. خدا حفظتون کنه

    پاسخ
  • 3 زرین.محمد 1396/4/21 18:8:52

    اتوبیوگرافی خوبی بود.

    پاسخ
  • 4 حسام سیدی پور 1396/4/21 11:45:36

    سلام. بسیار زیبا نگاشتی،مرا به دورانهای مختلف زندگی ام از کودکی تا دانشگاه بردی،لذت بردم .

    پاسخ
  • 5 سید اسماعیل صنوبری 1396/4/21 0:48:1

    نوستالژی ات را به بهترین نحو ممکن با قلم صدق و جوهر عشق بر صفحه دل گستارندی این خاطره بازی، دلنوشته های زنده یاد بهمن بیگ و زنده یاد باستانی پاریزی را برایم تداعی کرد که هر کدام به عشقی ره وطن پیش گرفتند و ماندگار در باور مردمان این مرز و بوم گشتند

    پاسخ
  • 6 نظری 1396/4/20 17:3:54

    احسنت جناب موسوی زیبا بود

    پاسخ
سایر اخبار
برگزدیدها