این چندمین بار است که از سقوط اخلاقی جامعه می نویسم. آثار و نشانه های این سقوطِ مرگبار را در هر بزنگاهی می توان دید. چه در حوزه رسمی و چه غیر رسمی، چه میان مسئولان و چه شهروندان؛ چه زندانیان و چه زندان بانان و خلاصه در همه شئون می توان از زهوار در رفتگی اخلاقی سخن گفت. زبان ها به همه چیز مقید می شود جز اخلاق. جامعه بی اخلاق جامعه بی فضیلت است. جامعه ای که از فضیلت تهی شد نه طعم آزادی را می چشد و نه عدالت. جایی که اخلاق ذبح شود عدالت هم به خواب می رود. عدالت اصل بنیادینی دارد به نام انصاف، که سخت بتوان مرزی میان آن و اخلاق کشید. لذا تصور جامعه ای که در آن عدالت باشد اما اخلاق نباشد و یا برعکس، غیر ممکن است. بی اخلاقی، طعم آزادی را هم تلخ می کند. به همین سبب اخلاق هم از ملزومات آزادی است و هم از تضامین عدالت. وقتی زنگ خطر سقوط اخلاق جمعی نواخته می شود باید هولِ همه فضایل را زد. یعنی هم نگران آزادی شد و هم دلمشغول عدالت. در تواریخ نزدیک و دور کم نداریم منادیان عدالتی که در سایه بی انصافی تبدیل به ناقضان عدالت شدند. آزادی خواهانی که نفس آزادی را گرفتند. واقعیت مستقل از آنچه که ادعا می کنیم و مستقل از آنچه که می پسندیم، راه خود را می رود. اگر به نام عدالت چوب حراج بی انصافی به عدالت زدیم، مستقل از اراده ما، این عدالت است که قربانی می شود. هنوز سایه مصائب آن مدعیِ دریده گوی عدالت که هشت سال، «بگم بگم» از لسانش نیفتاد بر سرمان است. تحقیقاً و تدقیقاً، تجرباً و منطقاً، عدالت منهای اخلاق، از حد فضیلت می افتد و بیشتر به کارِ عدالت بازی می آید تا عدالت گستری. این همه نشان می دهد جامعه ای به عدالت می رسد که پیش از آن، اخلاق در آن دامن گسترانده باشد. امروز می توان نشان بی اخلاقی را در همه جا یافت. آمارهای بزهکاری و مسائل اجتماعی و بحران های اخلاقی همه از فروپاشی دیوار اخلاق خبر می دهد. در چنین فضایی اصولاً نباید نسبت به تراز پایین عدالت شگفت زده شد.اصولاذات رسانه انعکاس بدون روتوش واقعیت هاست اما رعایت اخلاق جزو اصول تاثیرگذار و ماندگاری به حساب می آید. در جامعه ای که اصول غیر اخلاقی، تبدیل به هنجار شوند از فساد سیستمی در آن نباید تعجب کرد. در جامعه بی اخلاق، عدالت به بار نمی نشیند. در چند روز گذشته مسائلی نسبت به حقیر در فضای مجازی منتشر شد که ان شاالله جهت تنویر افکار عمومی در آینده نزدیک توضیحات لازم را ارائه خواهم داد.

*سرمقاله ابتکار