حادثه غم‌انگیز پلاسکو واجد ابعاد و جوانب مختلفی است که پرداختن به هر یک از آنها بررسی و توجه ویژه‌ای نیاز دارد. ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی آتش‌سوزی، عوامل سهیم در عدم توانایی در مهار آتش و جلوگیری از گسترش آن، کمبود تجهیزات و امکانات مقابله با بحران، نبود مدیریت یک‌پارچه بحران، نقش نهادهای نظارتی در جلوگیری از وقوع رویداد، خلاهای قانونی، فرهنگ‌سازی و رفتارهای مدنی در زمان مواجهه با بحران، شهیدشدن تعدادی از آتش‌نشانان فداکار و ایثارگر، جبران خسارت وارد شده بر تولیدکنندگان و کارگران مستقر در ساختمان پلاسکو و بسیاری از مباحث دیگر از جمله‌ موضوع‌هایی است که واکاوی آنها فرصت بیشتری را می‌طلبد؛ اما آنچه در این مقال به آن پرداخته می‌شود نحوه مواجهه صداوسیما با این فاجعه ملی است که به اختصار می‌آید:

1- فارغ از عملکرد جناحی صداوسیما در دهه اخیر که همیشه مورد انتقاد بوده، رویکرد صداوسیما در مواجهه با آتش سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو در تهران در روزهای اخیر بحث برانگیز بوده است. گرچه صداوسیما تلاش کرد با استقرار تیم‌های مختلف در پخش مستقیم این حادثه نمره قبولی بگیرد، اما نحوه اطلاع رسانی، نشست‌های کارشناسی، دعوت از میهمانان و استفاده از نظرات تخصصی کارشناسان جای ابهام دارد. به طور مثال از مجموع 31 عضو شورای اسلامی شهر تهران که همگی منتخب شهروندان تهرانی در این نهاد مردم‌سالار هستند، فقط 4عضو اصول‌گرا که سابقه همراهی و حمایت از شهردار تهران را در کارنامه خود دارند، به طور مکرر در بخش‌های مختلف خبری حاضر شده‌اند و تک‌صدایی و یک‌جانبه‌گرایی مطلق در بیان ابعاد مختلف این حادثه ناگوار از سوی آنان مشهود بوده است! حتی اگر فرض را بر این بگذاریم که در شرایط فعلی نجات محبوسین و مفقودین بر شناسایی عوامل اولویت دارد، باز این انتقاد بر رسانه ملی وارد است که چرا تریبون‌هایی را در اختیار عده معدودی قرار داده است تا در این شرایط حساس از بعضی نهادها و مسئولان، سلب مسئولیت کنند؟ آیا از 31 عضو شورای شهر تهران، فقط همین جمع محدود چندنفره محرم اسرار هستند که رسانه ملی تمام برنامه‌ها و گفت‌وگوهای خود را با همین چند تن برگزار می‌کند.

2- با مروری کوتاه بر آنچه پس از حادثه پلاسکو در بخش‌های مختلف خبری و تحلیلی صدا و سیما گذشته، می‌توان دریافت، استراتژی رسانه ملی در مواجهه با این بحران مخفی کردن متخلفان و عوامل اصلی بروز این حادثه در پشت سنگر دفاع از آتش‌نشانان شهید بوده است. بر اساس قانون اساسی و قوانین مختلفی که مجلس شورای اسلامی به عنوان بخشی از وظایف صداوسیما تصویب کرده، بررسی و شناسایی عوامل، نقد برنامه‌های دستگاه‌های اجرایی و کمک به ارتقای توان ملی در مواجهه با بحران از جمله وظایف مهم رسانه ملی به شمار می‌رود. از سویی قانون اساسی با این استدلال رادیو و تلویزیون را از حیطه خصوصی به انحصار حاکمیتی درآورده که صدا و سیما در رویکردی غیرجانبدارانه، تبلور افکار، نظرات و عقاید آحاد جامعه باشد و بتواند صدای رسای قشرهای مختلف مردم را در موقعیت‌های متنوع بازتاب دهد.

3- رسانه ملی در چنین شرایط حساسی باید با در نظرگرفتن منافع ملی و پرهیز از رویکردهای سیاسی و حزبی راه‌کارهای جلوگیری از چنین حوادث احتمالی را در گفت‌وگو با کارشناسان مبرز و خبره بیابد. اکنون بد نیست که مسئولان رسانه ملی از خود بپرسند آیا با اعمال این رویکرد و تلاش برای مسئولیت‌گریزی برخی از متخلفان این حادثه، دین خود را به مردم و نظام ادا می‌کنند؟ آیا رفتارهای نادرست رسانه ملی در سال‌های اخیر که منجر به گسترش و رشد فزاینده شبکه‌های اجتماعی و کاهش اعتماد عمومی به این تریبون رسمی و مهم شده، نیازمند تغییر و بازنگری نیست؟

4- مدیران رسانه ملی باید متوجه این موضوع باشند که در برابر گسترش روزافزون شبکه‌های اجتماعی، اثرگذاری انحصاری خود را از دست داده‌اند و بسیاری از کانال‌های خبری شخصی گوی سبقت را از شبکه‌های عریض و طویل سازمان صدا وسیما ربوده‌اند و اگر بر تک‌صدایی و نادیده‌گرفتن شعور افکار عمومی ادامه بدهند، در آینده‌ای نه چندان دور همین مقدار اندک اثرگذاری و اعتماد را از دست خواهند داد. آیا بهتر نیست که رسانه ملی از این حادثه و حوادث گذشته و البته مطالبه شهروندان که تجلی آن را در مراسم تشییع حضرت آیت‌الله هاشمی دیده‌اند، درس بگیرند و با تغییر رویکرد و رویه خود، از رسانه‌ای جناحی به رسانه ملی تغییر کاربری دهند.

منبع:همدلی