اقامتگاه بوم‌گردی به معنای محل اقامت مسافر است که منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه و متناسب با معماری سنتی احداث و افزون بر طبیعت بکر مکانی برای آشنایی گردشگران با جاذبه‌های مردم شناسی مانند آداب و رسوم، غذاهای سالم، طبیعی، محلی و صنایع‌دستی اهالی منطقه است.

براساس نظر کارشناسان گردشگری، بوم گردی با ایجاد فرصت پیشرفت و توسعه اقتصادی می‌تواند به عنوان جایگزینی برای سایر منابع درآمدی ساکنان مناطق روستایی باشد و از رو آوردن اهالی به راه‌های دیگر کسب درآمد، مانند فروش زمین‌های کشاورزی و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی، جلوگیری کند.

براساس آمار موجود، سالانه حدود سه میلیون گردشگر داخلی و خارجی از استان کهگیلویه و بویراحمد دیدن می‌کنند که روستاها مهمترین هدف گردشگری این خطه محسوب می‌شود.

به نظر می‌رسد، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌تواند راهکاری برای افزایش زمان اقامت گردشگران در این استان باشد، چراکه مهمترین چالش این صنعت در کهگیلویه و بویراحمد کم بودن مدت زمان اقامت گردشگران در کهگیلویه و بویراحمد است.

تنوع اقلیم و طبیعت بکر از ویژگی‌های بارز کهگیلویه و بویراحمد است، به عنوان مثال در یک نقطه این استان گردشگران می‌توانند جاذبه‌های زمستانی مانند اسکی را تجربه کنند و در مناطق گرمسیری مانند گچساران، باشت، کهگیلویه و بهمئی جاذبه‌های منحصربه‌فرد گردشگری این استان خودنمایی می‌کند، با توجه به این تنوع جاذبه‌ها، در صورت توسعه زیرساخت‌ها، صنعت گردشگری می‌تواند این خطه را متحول کند.

تنوع آب و هوایی، وجود جاذبه‌های طبیعی متنوع، مناظر بدیع و چشم‌نواز در کنار تولیدات صنایع‌دستی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد روستاهای کهگیلویه و بویراحمد است که در صورت بهره‌وری می‌تواند شرایط را برای توسعه اقتصادی این مناطق فراهم کند.

این استان با ۱۴ منطقه نمونه گردشگری و ۱۱ روستای هدف گردشگری، محل مناسبی برای روستاگردی و سرمایه‌گذاری در حوزه اقامتگاه‌های بوم‌گردی است.

بخش عمده‌ای از ۳۰۰ جاذبه گردشگری کهگیلویه و بویراحمد در کنار مناطق روستایی قرار دارد و برخی روستاهای هدف گردشگری از جمله تنگ تامرادی، کریک و مارین با استقبال چشمگیر گردشگران مواجه‌اند.

روستاهای کهگیلویه و بویراحمد، شاه کلید توسعه گردشگری

روستای شاه بهرام با وجود جنگل‌های پوشیده از درختان بلوط، بنه، کلخنگ، زبان گنجشک و انواع بادام، یک غار به طول ۲۰۰ متر و قرار گرفتن در مجاورت رودخانه از زیباترین جلوه‌های روستاگردی و مکانی برای سرمایه‌گذاری در زمینه احداث اقامتگاه بومگردی است.

روستای سیاحتی شوش در کنار پل تاریخی پریم در ورودی شهرستان باشت از محور استان فارس از دیگر مناطق گردشگری جنوب کهگیلویه و بویراحمد است.

وجود ساحل رودخانه، تلاقی معماری ۲ پل قدیم و جدید در حالی که گرداگرد این روستا را باغ‌های انبوه با پوشش گل و گیاه در برگرفته، جلوه کم نظیری از زیبایی‌های طبیعی و انسان ساز را ایجاد کرده است.

روستا کلگه امیر شیخی یکی دیگر از مناطق بکر این استان است، این روستا با پوشش درختان جنگلی بلوط، بنه، زالزالک و پوشش گیاهی فراوان در سه هزار متری کوه خامی از چشم اندازهای بسیار زیبا و سرسبزی است که میزبان طبیعت گردان بسیاری است.

روستای مارین در شمال شهرستان گچساران نیز به دلیل وجود بقعه متبرکه بی‌بی حمیده (س)، باغ میوه‌های رنگارنگ و بافت پلکانی روستا به بهشت گمشده جنوب ایران معروف شده و همه ساله در فصل بهار میزبان گردشگران از تمام نقاط کشور است، بافت پلکانی واحدهای مسکونی که هر خانه بر خانه‌های پایین دست اشراف دارد یکی از جاذبه‌های تماشایی این روستاست. این بافت مسکونی بومی و منحصر به فرد سبب شده تا گردشگران، روستای مارین را به نام ماسوله جنوب ایران بشناسند.

روستای کریک در شهرستان دنا یکی از مهمترین روستاهای هدف گردشگری کهگیلویه و بویراحمد است که در ۳۵ کیلومتری یاسوج مرکز این استان واقع شده است. بافت کم‌نظیر پلکانی روستای کریک با سازه‌های گلی و مهندسی جذاب با قدمت دیرینه سبب شده تا سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی روانه این روستای زیبا و دیدنی شوند.

روستای «ده شیخ» دنا از دیگر روستاهای کهگیلویه و بویراحمد است که کشف غاری منحصربه‌فرد در کنار آن، موقعیت این روستا در ۵۵ کیلومتری یاسوج را به یک کانون بوم گردی جدید در جنوب کشور تبدیل کرده است.

منطقه سیاحتی طسوج چرام به دلیل وجود چشمه سارها و رویش انواع گل و گیاه و طبیعت دلفریب، از روستاهای هدف گردشگری کهگیلویه و بویراحمد است که جلوه‌های بدیعی را در خود جای داده است.

گردشگری فرصتی برای فروش سوغات محلی

خوراکی‌هایی مانند گردو، مویز، کشک، قره قروت، روغن حیوانی، عسل، گیاهان دارویی و خوراکی‌های خشک شده مانند چویل، کرفس، قارچ کوهی، بیلهر، کنگر و کارده از مهمترین سوغاتی‌های کهگیلویه و بویراحمد است که عمدتاً در مناطق روستایی تولید می‌شود.

دست بافته‌ها و صنایع‌دستی مانند مهلو و میخک که به صورت دستبند، گردنبند، انگشتر، گلیم‌هایی که به صورت تابلو فرش تهیه می‌شود، سبدهایی که به صورت حصیری در اندازه‌های مختلف تهیه می‌شود از دیگر سوغاتی‌های است که سفر گردشگران را ماندگار می‌کند.

آواها و نواها

صدای دلنشین لالایی زنان روستایی و عشایری، نوای دلکش نی، اشعار شاد، نواهای غمگین موسوم به غمنامه و اشعار جذابی که روستاییان در هنگام برداشت محصول همخوانی می‌کنند از جاذبه‌های مردم شناسی است که سفر به روستاهای کهگیلویه و بویراحمد را منحصر به فرد می‌کند.

جمعیت شهری کهگیلویه و بویراحمد از ۵۲ درصد به ۵۴ درصد کل جمعیت این استان در سال‌های اخیر افزایش یافته که این امر ضرورت توسعه پایدار روستاها را بیشتر کرده است.

کهگیلویه وبویراحمد با بیش از ۱۶ هزار کیلومتر مربع وسعت بین استان‌های فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و خوزستان واقع شده است، این استان دارای دو منطقه سردسیری و گرمسیری است، شهرستان‌های بویراحمد و دنا در منطقه سردسیری قرار گرفته‌اند و شهرستان‌های گچساران، باشت، چرام، کهگیلویه، لنده و بهمئی هم در منطقه گرمسیری واقع شده‌اند. بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این تعداد ۷۵۰ مورد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.