محمد زرین با گذشت یک سال از شیوع ویروس کشنده کرونا در جهان، و درست در یک سالگی پاندمی، در انتهای تونل تاریک وحشتزای بیماری، بارقه امید از درون آزمایشگاه های شرکت های داروسازی بر دمید. واکسن کرونا، در مدت زمانی بسیار سریع تر از پاندمی های قبلی که تهیه واکسن آن ها گاه یک دهه به طول می انجامید، تولید شد. در این میان شرکت‌های آمریکایی، به پشتوانه بودجه ای معادل دوازده میلیارد دلار، خبر تولید واکسن را منتشر کردند. همزمان شرکت‌های بریتانیایی، هندی، چینی و روسی هم این خبر خوب را به اطلاع مردم کرونا زده جهان رساندند. ولی، از آنجا که خود ویروس و انتشار آن، از عوارض جهانی شدن و تسریع در ارتباطات و رفت و آمد های ملل بوده، طبیعی است که توزیع آن هم بایستی به همان سرعت و در همان گستره باشد تا امید به ریشه کنی بیماری فراهم شود. مخلص کلام اینکه، یک دنیای درگیر داشتیم و فعلا پنج کشورتولید کننده؛ در این میان، دو دسته کشورها هم داریم. یک دسته برای شهروندان خود و سایر کشورها تولید کردند، دسته دوم که نکردند، خریدار بودند؛ سازمان بهداشت جهانی، برای آن تعداد از کشورها، که نه تنها توان تولید، که توان خرید هم نداشته اند، برنامه ای جامع با نام «کو واکس» تاسیس کرد تا مطمئن باشد واکسن به دست همه مردم دنیا خواهد رسید. ولی روز گذشته، نموداری از یک سایت خارجی منتشر شد که نشان می‌دهد هر کشوری سفارش خرید واکسن خود را به کدام شرکت داروسازی داده است. در کمال ناباوری، نامی از ایران دیده نشد؛ گویا در راستای سیاست قدیمی «خودکفایی» قرار است این بار نه بر نان مردم، نه بر خودرو و رفاه ملت، که دقیقا بر جان یک ملت خطر شود. به این شرح که ملتی را با یک بیماری فوق حاد و کشنده رها شده تا در شرایطی که نه بودجه آنچنانی برای پژوهش و تولید واکسن اختصاص یافته است و نه نشانه ای از زیرساخت کافی وجود دارد، همین طور قربانی بدهیم تا اینکه واکسن تولید داخل برسد. عجیب تر اینکه هر سازنده ای، بعد از تولید، اطلاعات جزئی واکسن خود را برای بازدید عموم در اینترنت منتشر کرده، ولی درباره واکسن ایرانی، به جز سخن مسولین، اطلاعات دیگری رویت نمی شود. در چنین شرایطی، مسولین امر، که گویا «مسولیت» صفت مسول بودن آن‌ها نیست، نمی دانند که هر نوع فعل یا ترک فعلی که سبب شود مردم ایران، مانند سایر ملت ها، به موقع به واکسن کرونا دسترسی نداشته باشند، از باب «تسبیب» مسولین کیفری دارند و به همین ترتیب مرتکب قتل ده ها هزار نفر خواهند شد. و چنین مسئولیتی، در صورت هر نوع تغییری هم از دامن آن ها زدوده نخواهد شد. جهت اطلاع خوانندگان که اطلاعی ازحقوق ندارند عرض می شود. قتل از راه تسبیب در کتب فقهی مثال مشهوری دارد که می گوید:«هر گاه کسی، در مسیر تردد دیگران، چاهی بکند و فردی در آن چاه سقوط کند، کسی که چاه را کنده مسولیت جان باختن دیگری را خواهد داشت.» ( جواهرالکلام، جلد ۳۷).همین وضعیت را در مسئولیت مدنی هم شاهد هستیم. منتها در این مساله، ترک فعل موجبات تسبیب را فراهم می کند، چرا که تمامی کشورهای دنیا، در قبال مردم خود، یک تصمیم واحد گرفته اند اما یک کشور به تنهایی ساز مخالف می نوازد. عجیب اینکه مسولین غالبا روحانی این کشور، قطعا بیشتر از نگارنده با مسولیت کیفری در فقه و قانون آشنایی دارند، پس علم به موضوع دارند. پس لطفا واکسن بخرید، با جان مردم بازی نکنید.