15این روزها بازهم به دلیل اعتماد به یک دوست بیکار و بی پول شده ام. چهل سال است به خانواده، به آموزش وپرورش، به سازمان تبلیغات اسلامی، به دانشگاه، به شعر، به فلسفه، به بازار، به نیروی انتظامی، به آخوند، به پاسدار، به دوست، به دوست و به دوست اعتماد کرده‌ام وهنوز هم به دوست اعتماد می کنم. دوست همواره برایم مقدس‌ترین واژه بود. به مصداق این مفهوم بیشترین اعتماد را کرده‌ام و از همو بیشترین ضربه را خورده‌ام.

گر دوست بنده را بکشد یا بپرورد          تسلیم از آن بنده و حکم از آن دوست

بگذریم....

از آنجا که به کلی بیکار و بی پول شده‌ام فرصت زیادی دارم تا در جلسات مختلف انجمن‌های شاهنامه‌خوانی، فرهنگ بومی، سعدی‌خوانی و فلسفه شرکت کنم. وجود چنین جلساتی در یاسوج می‌تواند فرصت خوبی باشد تا فرهیختگان گرد هم آیند و جامعه را به سمت کتاب و شعر و فرهنگ و تفکر هدایت کنند.

اگرچه هنوز ابتدای راه و در واقع در حال تمرین هستیم ولی به آینده باید امیدوار باشیم چرا که سال‌هاست با امید زنده‌ایم و گویی چاره‌ای جز امید نداریم.

از آنجا که سالم از چهل گذشته است و سالیان زیادی از عمرم را در فلسفه و تنهایی و مابقی آن را هم در مسجد و مدرسه و دانشگاه و ادارات و بازار و میان اقوام و فرهنگ‌ها و کتاب‌ها و انسان‌ها و شهرهای مختلف گذرانده‌ام، بر خود لازم و می‌دانم ماحصل این تفکر و تجربه را در راه آبادانی و اعتلای سرزمین محل زندگی‌ام یعنی یاسوج هزینه کنم. اما من نه سرمایه و پولی دارم که بنگاه اقتصادی راه‌اندازی کنم و بدین طریق معضل بیکاری حداقل یکی از شهروندان را –که خودم باشم- حل کنم و نه دستم به لحاظ مدیریتی و سیاسی به جایی بند است تا از کانال قدرت برای آبادانی شهرم وارد شوم. نه هنرمندم که با خلق یک اثر هنری بتوانم بر جامعه تاثیرگذار باشم و نه رفتگر شهرداری‌ام که حداقل زباله‌ها را از خیابان‌ها جمع کنم.

من اما فلسفه خوانده‌ام و سال‌ها با فلسفه زیست کرده‌ام. قدرت فلسفه را در روزهای سیاه و روشن زندگی‌ام دیده‌ام. می‌دانم که اگر فلسفه به جامعه‌ای تزریق شود آن جامعه اگر هزار بار زمین بخورد و زخمی شود باز هم بلند خواهد شد و محکم‌تر و استوارتر از پیش به راهش ادامه خواهد داد. نمونه‌ی آن کشور آلمان است که در طی دو جنگ جهانی به طور کامل غارت و تخریب شد ولی باز هم آلمان مانده و همچنان یکی از نقش‌های اساسی را در سیاست و فرهنگ و اقتصاد دنیا به عهده دارد.

وقت آنست آنچه را خوانده‌ و تجربه کرده‌ و می‌دانم به جامعه‌ام انتقال دهم. هرچند در نگاه اول قدری خودخواهانه و حقیرانه به نظر می‌رسد ولی اگر کمی با خودم و شهرم جدی‌تر باشم چنین کاری را سترگ و دشوار می‌یابم و می‌دانم که انسان، دشواری وظیفه است.

منظور من از فلسفه همان‌طور که ارسطو گفنه آموختن اندیشه‌ها نیست بلکه آموختن اندیشیدن است. آموختن اندیشیدن تنها زمانی امکان‌پذیر است که گفتگو شکل بگیرد. آغاز گفتگو زمانی است که سوالی میان دو طرف گفتگو ردوبدل شود. تقریبا در تمامی آثار افلاطون، سقراط به نمایندگی از افلاطون با یک یا چند تن از عقلای یونان به گفتگو می‌نشیند. گفتگوها معمولا با طرح سوال از طرف سقراط شروع می‌شود و از قضا همیشه در این گفتگوها سقراط برنده‌ی گفتگو نیست و حتی در بعضی رساله‌ها، گفتگو، ناتمام باقی می‌ماند و نتیجه‌ای در بر ندارد.

شهرمن اما تاریخ چندانی ندارد یا اگر هم دارد نشانی از گفتمان‌های سقراطی 2400 سال پیش در آن نیست. تاریخ شفاهی سرزمین من از حدود صد و هفتاد سال تجاوز نمی‌کند. کمتر کسی می‌داند که مثلا سیصد سال پیش در این سرزمین چه اتفاقاتی می‌افتاد و کی به کی بود و چی به چی! تاریخ شفاهی وکتبی این سرزمین چیزی از گفتگو و اندیشه‌های سقراطی را به خاطر ندارد. به قول هگل "ملتی که فلسفه ندارد تاریخ ندارد."

وجود چنین جلساتی در سالن شورای شهر، می‌تواند فرصت خوبی برای شروع این گفتمان‌ها باشد و من که همیشه منتظر فرصت بودم بر خود لازم می‌دانم از آن به خوبی استفاده کنم و با طرح سوالهایی که احیانا موجب ناخرسندی برخی از اعضای محترم حاضر در جلسات می‌شود، سمت و سوی جلسات را از دورهم نشینی صرف و سرگرمی و اظهار فضل به سمت گفتگو و هم‌اندیشی در راستای جامعه‌ی مدنی و دموکراسی و آغاز فلسفه در بویراحمد هدایت کنم.

در همین جا لازم میدانم از همه‌ی این بزرگواران کمال قدردانی را داشته باشم که علیرغم ادبیات تند و گزنده‌ی بنده، تلخی آن را به رک و راستی اش می بخشند. می‌دانم و دیده‌ام که انگشت اتهام موافق و مخالف به سمتم اشاره می‌رود اما این را هم می‌دانم که آغاز راه هستیم و باید نگرانی‌های موافقان و بیم مخالفان را درک و هضم کنیم.

زنده باد مخالف من! رهزادخدیش شهروند درجه‌ی2