افتونیوز - سیدعباس سجادی

ورود اقای رئیسی و استقبال چند هزارنفری مردم استان سیل شماتت و محکومیت مردم از سوی بخشی از فعالان مدنی وسیاسی و ازسوی دیگر محکومیت فعالان مدنی وسیاسی محکوم کننده را از سوی طیف دیگری در فضای رسانه ای ومجازی در پی داشته است . گویی هر کدام از زاویه دید خویش و موقعیت و مکان نشسته در آن بخشی از واقعه را دیده و تصویر میکنند، درحالیکه تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی اجتماعی چنین تجمعاتی وافراد تشکیل دهنده آن فراتر از زمان حال و ورود فردی خاص ، ریشه های متعدد دارد و کارکردهای گوناگونی بر آن مترتب است. دوری تاریخی مناطق لرنشین (بجز بختیاری ها که در دوره قاجار و پهلوی درمراتب بالای قدرت حضور و ایفای نقش میکردند) و مردم استان ما هم بخشی از محرومین تاریخی از عنصر کم یاب قدرت بوده اند نوعی عقده و عطش سیری ناپذیر را در میان آنان پدید آورده است که بخشی از آن را در میان طبقه تحصیلکرده این جامعه و سرسپردگی و تملق و فانی کردن خود در ساختار قدرت و بخشی دیگر را در عامه مردم به صورت هجوم برای دیدن و تشویق صاحبان قدرت می بینیم. ساختار عشیره ای این جغرافیا که خود را در موجودیت شهرهای کنونی استان هم به شکل عمیق و غلیظی بازتولید و انتخابات های شورا و مجلس آن را تقویت کرده است تجمعات را وجهه هویتی بخشیده و آن را سکویی برای دست یابی به بخشی از منابع قدرت و ثروت برای رندان عرصه سیاست قرار داده است.

گرچه نمیتوان از تفاوت وتنوع انگیزه شرکت کنندگان چشم پوشی کرد اما بخشی از جمعیت استقبال کننده را برکرسی نشستگان مجلس و دولت برای چانه زنی و تثبیت موقعیت خویش گرد آورده اند و بخشی دیگر نیز فرودستانی هستند که دولت را ولی و قیم خیرخواهی می بینند که هم برای گرفتن صدقه ای وهم برای عرض ارادت خود را به چنین تجمعاتی می رسانند. بخش کوچک تر هواداران قدرت مستقر هستند که به دیدار مراد خویش می روند.

کارکردهای انسجام بخشی وهویتی، عاطفی و قدرت بخشی برای هر گونه تجمع در جوامع سنتی و عشیره ای با "همبستگی مکانیکی"  مشهود است . مراسمات گسترده  شادی و تشییع و عزا نیز گونه ای از این اجتماعات انبوه هستند که روزانه برپا و قابل مشاهده هستند . گرچه افراد با اهداف ارمانی و گاه نازل دیگری به این گونه تجمعات میایند ولی انگیزه واراده عناصر قدرت بر این است که این تجمعات را مناسک بسط دهنده و تقویت کننده قدرت خویش قرار دهند.

این در حالیست که این استان علی رغم تمایزها و تفاوت ها و خرده فرهنگ ها  بخشی از پیکره بزرگی بنام ایران است که نمیتوان آن را بصورت مستقل و جزیره ای تجزیه و تحلیل کرد و بی شک بخشی از آفات اجتماعی و سیاسی از پیکره به جزء سرایت کرده است.

اینک این پرسش مطرح می شود ایا این مردم در خور ملامتند؟ ایا نخبگان در بوجود آمدن این وضعیت بی تقصیر و مبرایند؟ ایا رندان شکارگر سیاست و اقتصاد بانی این وضعیتند یا محصول آن؟

از همه مهمتر ساختار قدرت در بوجود امدن چنین وضعیتی در جوامع محلی چه نقشی ایفا میکند؟

ایا کارکردهای این گونه تجمعات یکسره فاقد ارزش است؟

روشن است نمیتوان نقش هیچکدام از عناصر چندگانه اعم از توده های مردم ، نخبگان ، فرصت طلبان و ساختار قدرت رسمی را انکار کرد ولی تعیین سهم هر کدام با بررسی علمی تر و گفتگوهای گسترده و چندوجهی مشخص خواهد شد.