رحیم عبادی در یادداشتی نوشت: در پی عادی شدن روابط ایران و عربستان، رونالدو فوق ستاره جهان فوتبال به همراه تیم النصر به ایران آمدند و مورد استقبال مردم و مسئولان قرار گرفتند و البته این بار عبارت اهلاً و سهلاً جایگزین شعار مرگ بر [...] شده و این نشان می دهد که ما در سیاست خارجی یک گام به جلو رفته و تعامل را جایگزین تقابل ساخته ایم.

آنچه در این یادداشت مورد نظر است، حواشی حضور رونالدو در ایران و نگاهی دوباره به سیاست خارجی جمهوری اسلامی طی دهه های اخیر است.

۱ _براساس اخبار و گزارشات منتشر شده، رونالدو و تیم همراهش پس از حضور در فرودگاه علاوه بر استقبال گسترده مردمی از سوی مدیرعامل باشگاه پرسپولیس با اهداء یک فرش دستبافت ابریشمی ارزشمند مورد استقبال قرار گرفت، غافل از اینکه معمولاً هدایا در هنگام بدرقه تقدیم میهمان می شود؛ اما  ذوق زدگی مسئولان باشگاه پرسپولیس آنان را وادار به یک رفتار غیرمتعارف نمود.

۲- اتوبوس حامل رونالدو و همراهان از فردوگاه تا محل اقامت آنان (هتل اسپیناس) شاهد یک استقبال پرشور توام با رفتارهای هیجانی از قبیل دویدن دنبال اتوبوس در مسافت چند کیلومتری و تجمع گسترده در اطراف هتل محل اقامت و هجوم به داخل هتل و حتی تخریب محوطه و آسیب زدن به سالن ورودی و... که تا حدودی منجر به لغو تمرین تیم النصر به دلیل تبعات خروج از محل هتل اقامت رونالدو و تیم النصر شد.

۳-کلیپ های پخش شده در فضای مجازی از جمله سفر یک مادر اصفهانی به تهران برای دیدن رونالدو، اجاره هتل محل اقامت توسط برخی از خانواده ها برای دیدار فرزندانشان با رونالدو و... برخی از رفتارهای غیرمتعارف دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

۴- واکنش سعودی ها به نوع رفتار مسئولان و مردم ایران هم قابل توجه است. باشگاه النصر کلیپی از استقبال طرفداران رونالدو در ایران در وب سایت رسمی خود بارگذاری نمود که مردم به دنبال اتوبوس رونالدو هستند و یا رسانه های عربستان کلیپ استقبال خود از تیم النصر را با استقبال هواداران ایرانی مقایسه کردند. گرچه رسانه های رسمی استقبال گرم و صمیمی ایرانیان از رونالدو را یک رویداد تاریخی نام نهادند. در عین حال برخی اخبار جعلی از سوی وزیر خارجه عربستان نسبت به ایرانیان هم شایع شده بود که تکذیب شد.

۵- استقبال از قهرمانان و یا رویدادهای مهم ورزشی و حتی چهره های سیاسی در جهان و از جمله در ایران از سوی مردم امر متعارفی است؛ اما آنچه در موضوع استقبال از رونالدو توسط بخشی از جوانان و مسئولان انجام شده مشابه عکس یادگاری و سلفی نمایندگان مجلس با موگرینی نماینده اتحادیه اروپا غیرمتعارف است. امری که به قول یکی از جامعه شناسان معاصر جامعه متفاوتی را در ایران شکل داده است؛ اما چرا جامعه ایران طی ده های اخیر غیرمتعارف شده است و رفتارهای هیجانی و پیش بینی نشده ای را از خود بروز می دهد، پاسخ آن است که منشاء این رفتار غیرمتعارف را باید در سیاست های کلان خارجی کشور و رفتار برخی مسئولان طی دهه های اخیر دانست و به جای سرزنش کردن جوانان و مردم محروم از بسیاری از حقوق اجتماعی برای ابزار احساسات نسبت به حضور رونالدو در سیاست های راهبردی خارجی تجدیدنظر نمود. از جمله:

1. اتخاذ سیاست تقابل به جای تعامل.

گرچه طی سال های اخیر هیچگاه بیان نشده که سیاست ما سیاست تقابل است؛ بلکه بالعکس همیشه شعار تعامل با جهان و منطقه و همسایگان بیان گردیده است؛ اما کیست که نداند در عمل سیاست ها و رویه ها و به ویژه رفتارها و گفتارهای بخشی از حاکمیت که دارای اختیار و قدرت تاثیرگذاری است، رفتارهای تقابلی بوده و این امر موجب شده که ایرانیان به ویژه جوانان مشتاق به دنیای جدید از تعامل با مردم و سایر کشورها و حضور در رویدادهای منطقه ای و بین المللی، محروم بمانند و بالطبع در چنین شرایطی رفتارهای غیرمتعارف جوانان امری طبیعی است.

سیاست دشمنی با دنیا به جای دوستی با آنان.

گرچه در سیاست خارجی دوست و دشمن دائمی نداریم و مهم تامین منافع ملی است؛ اما کیست که نداند تعداد دوستان ما طی سال های گذشته رو به کاهش و به همین نسبت دشمنان ما رو به فزونی نهاده است و حلقه تعاملات و ارتباطات ما با دنیای خارج تنگ تر و محدودتر شده است و برای همین امر اعتبار پاسپورت های ایرانی به حداقل ممکن رسیده است و این نتیجه محصول سیاست ها و رفتار برخی مسئولان و مدیران طی دهه های گذشته است و بنابراین رفتار جامعه ایرانی متاثر از شرایطی است که ما به دست خودمان رقم زدیم و مردم ایران را در محاصره قرار داده ایم و هزینه مادی و معنوی سفر و ارتباط و تعامل با جامعه جهانی را بالا برده ایم و رفتن به کشورهای خارجی حتی سفر به کشورهای منطقه را به یک آرزو برای جوانان و مردم ایران ساخته ایم و تا زمانی که سیاست خارجی ما متکی به مرگ بر دیگران و قدرت نمایی صرف نظامی باشد، نه فقط مردم ایران را از تعامل با دنیا محروم می کنیم؛ بلکه سفر و تعامل همسایگان و مردم جهان را به ایران ناممکن ساخته ایم تا جایی که رسماً بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی اعلام می دارند که به ایران سفر نکنید.

۳. سیاست محدودیت به جای مصونیت.

از دیگر سیاست های نادرست که موجب محرومیت جوانان و جامعه از تعامل و ارتباط با دنیای جدید شده ایجاد محدودیت های مستمر برای دسترسی به فناوری های ارتباطات و اطلاعات بالاخص فناوری های نوظهور و تشدید فیلترینگ و محروم سازی جامعه و جوانان از اتفاقات و رویدادهای جهان جدید است و این محدودیت ها به صورت گسترده شامل همه رسانه های تصویری، مکتوب، دیداری و شنیداری در حال افزایش است و نماد عالی آن عملکرد صدا و سیمای جمهوری اسلامی طی دهه های اخیر است که حتی در مواردی شامل رویدادهای مهم جهان ورزش مثل جام جهانی فوتبال، المپیک ها و رویدادهای متنوع ورزشی نیز شده است.

اتخاذ این سیاست ها، جوانان را عصبانی و خشمگین و در چنین شرایطی با حضور رونالدوها بروز و ظهور پیدا می کند. پس شایسته است آن دسته از مسئولان به جای سرزنش مردم و جوانان، در سیاست ها و عملکردهای خود تجدیدنظر نمایند و اگر توان حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم را ندارند، لااقل با تغییر در رویکردها و سیاست ها، با جهان پیرامون آشتی نمایند و هچنان که آشتی با عربستان زمینه حضور رونالدو را در ایران فراهم ساخت، با دوستی با کشورها و پرهیز از دشمنی ها، مردم ایران را به جامعه جهانی برگردانند و به قول حافظ شیرین سخن:

 درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد                نهال دشمنی برکن که رنج بی‌شمار آرد