شمارش معکوس برای برگزاری انتخابات مجلس دوازدهم، آغاز شده است در این میان اگر چه جبهه اصلاحات با انتشار راهبردی بر عدم ارائه لیست در این انتخابات تاکید کرده اما این را هم گفته که این عدم ارائه لیست به معنای قهر با صندوق رأی یا تحریم انتخابات نیست.

با وجود این راهبرد منتشر شده اما برخی تشکل های اصلاح طلب همچنان معتقد به حضور عملیاتی در انتخابات با همان حداقل کاندیداهای باقیمانده هستند، نقش آفرینی که می تواند در قالب حمایت از تک کاندیداها در حوزه های انتخابیه کوچک یا دادن لیست ائتلافی با اعتدالیون یا نمایندگان ادوار و ...باشد.

اما آنچه طی روزهای اخیر نگاه‌ها را به سمت اردوگاه اصلاح طلبان چرخانده نه آن راهبرد جبهه اصلاحات است نه تشکل های اصلاح طلبی که همچنان در تلاش برای نقش آفرینی عملیاتی در انتخابات هستند، بلکه نگاه ها به سمت یک بیانیه مهم انتخاباتی و ۱۱۰ امضا کننده آن جلب شده است.

یک بیانیه و چند واکنش

۲۳ بهمن ماه بود که ۱۱۰ فعال مدنی و سیاسی، چهره‌های روشنفکری و اصحاب رسانه در بیانیه‌ای تحلیلی خطاب به دغدغه‌مندان توسعه و مردم‌سالاری در ایران خواستار روزنه‌گشایی احزاب و نیروهای سیاسی و مدنی در انتخابات مجلس ۱۴۰۲ از طریق حمایت از ائتلافی از نامزدهای میانه‌رو، توسعه‌گرا و اصلاح‌گر در حوزه‌هایی که نامزدهای باکیفیت برای رقابت مانده‌اند، شدند.

تاکید اصلی این بیانیه بر تشکیل یک «اقلیت قوی» در مجلس آینده در شرایطی است که ردصلاحیت ها دست طیف اصلاح طلب و میانه رو برای کسب حداکثری کرسی های مجلس آینده را بسته است. در این بیانیه آمده است؛««اکنون که متاسفانه به دلیل شدت مداخلات «خالص‌سازانه» و انفعال و عدمِ تمهیدِ بلندمدتِ کافیِ مصلحان، تشکیل اکثریتِ اصلاح‌گر در مجلس دست‌نیافتنی شده است، همچنان می‌توان برای تشکیل یک «اقلیت خوب» و موثر تلاش کرد.»

این بیانیه البته این نکته را نیز تاکید کرده است که «انتخابات مجلس دوازدهم، فاصله زیادی تا انتخابات کاملاً آزاد و عادلانه دارد و مسیر و رویهٔ ناظران و مجریان این انتخابات حتی شدیدتر از گذشته معطوف به «خالص‌سازیِ» نامزدها و «خالص‌سازیِ» رای‌دهندگان بوده است.»

واکنش مثبت و منفی به بیانیه ۱۱۰ امضایی

این بیانیه که به امضای برخی روشنفکران، چهره‌های سیاسی اصلاح طلب، فعالان مدنی و روزنامه نگاران رسیده است، با واکنش هایی مثبت و منفی از سوی طیف های سیاسی مختلف و چهره های سیاسی روبه‌رو شد.

روزنامه اصولگرای فرهیختگان با استقبال از این بیانیه نوشته «بیانیه ۱۱۰ فعال سیاسی اصلاح‌طلب را باید به فال نیک گرفت، نه‌تنها به‌خاطر اینکه دعوت به حضور موثر در انتخابات را به‌عنوان یک کنش مدنی ترویج می‌کند -‌که البته این هم مهم است‌- بلکه به‌خاطر اینکه در حد خود جریان سیاست‌ورزی در ایران را به‌سمت چالش واقع‌گرایی سوق می‌دهد. امروز در عرصه سیاسی ایران کنشگران را می‌توان از جنبه نوع مواجهه با واقعیت به دو دسته تقسیم کرد؛ واقعیت‌گریزان و واقعیت‌پذیران. در هر دو دسته کلاسیک سیاست‌ورزان ایرانی یعنی اصولگرا و اصلاح‌طلب البته از هر دو نوع دیده می‌شود. نامه ۱۱۰ اصلاح‌طلب واقعیت‌پذیرانه است، چون از یک تجربه زیستی برآمده از واقعیت‌گریزی می‌آید.»

خبرگزاری اصولگرای مهر هم با استقبال از این بیانیه، حملاتی تند به جبهه اصلاحات نیز داشته و آورده است؛ «۱۱۰ نفر از فعالین سیاسی اصلاح‌طلب به رغم برخی انتقادها به روند بررسی صلاحیت‌ها، با صدور بیانیه‌ای بر مشارکت در انتخابات تأکید کردند. بیانیه این فعالین در حالی منتشر شد که چندی پیش «جبهه اصلاحات» تحت تاثیر اندیشه‌های رادیکال امثال «مصطفی تاجزاده» و «آذر منصوری»، در بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ فهرستی برای انتخابات ارایه نخواهد کرد.»

انتشار این بیانیه با سکوت جبهه اصلاحات روبرو نشد و ۳ چهره اصلی این جبهه روز گذشته رودروی خبرنگاران و اهالی رسانه هم مواضع انتخاباتی این جبهه را تشریح کردند هم واکنشی به این بیانیه داشتند.

آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات، پیش از نشست خبری با اهالی رسانه، در واکنش به طرح مباحث جدید پیرامون مشارکت اصلاح‌طلبان در انتخابات بعد از این بیانیه، با انتشار مجددا توئیت گذشته جواد امام، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با توجه به شرایط موجود و به استناد راهبرد انتخاباتی و مصوبه مجمع عمومی مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۵، جبهه اصلاحات ایران در انتخابات اسفندماه در تهران امکان ارائه لیست ندارد. بدیهی است جبهه اصلاحات استان ها بر اساس راهبرد انتخاباتی جبهه تصمیم خواهند گرفت.»

او همچنین در نشست خبری خود، درباره این بیانیه گفت: «جبهه اصلاحات متشکل از ۳۱ حزب و ۱۵ عضو حقیقی است که در مسیری دموکراتیک و براساس آیین نامه با ۳۴ رای اعضای مجمع عمومی ، درباره تهران تصمیم گیری و اعلام موضع کرده است. در مورد استان‌ها هم جبهه اصلاحات همان استان تصمیم‌گیری می‌کند. در این بین ممکن است برخی افراد دیدگاه دیگری داشته باشند. در جلسه بعدی هیات رئیسه جبهه اصلاحات تصمیم‌گیری می کنیم که چه واکنشی به این بیانیه داده باشیم ولی قضاوت نهایی را به مردم واگذار می‌کنیم.»

جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات هم در همین زمینه گفت: «این دوستان که بیانیه داده اند، اصلاح طلب بوده و امیدوار هستند که روزنه ای ایجاد کنند ولی نگاه مستقلی از جبهه اصلاحات دارند. ما هیچ تقابلی با این دوستان نداریم و امیدواریم این روزنه ایجاد شود. ما از تصمیم خود در جبهه اصلاحات دفاع می کنیم که در تهران لیست ندهیم چون شرایط فراهم نیست.»

محمد سالاری، رئیس کمیته راهبردی جبهه اصلاحات، هم گفت: «جبهه اصلاحات یک جریان کثرت گراست و جریانی از بالا به پایین نیست. دلخور نیستیم که تعدادی دوستان رویکرد دیگری داشته باشند ولی جبهه اصلاحات براساس آیین نامه خود تصمیم جمعی گرفته است.»

اصلاح‌طلبان به دنبال ائتلاف با اعتدالیون؟

اما فارغ از بیانیه ۱۱۰ امضایی، اردوگاه اصلاحات این روزها با یک چالش جدی روبروست. چه آنکه کاندیداهای شاخص این جریان ورودی به انتخابات نداشتند و همان حداقل کاندیداهای شاخص حاضر در انتخابات هم با ردصلاحیت روبرو شدند، همین امر هم دست اصلاح طلبان برای ارائه لیست را خالی کرده است.

اتفاقی که در اردوگاه اعتدال گرایان نیز رخ داده است و آنها نیز با چنین چالشی دست و پنجه نرم می کنند. برهمین اساس هم طی روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر ائتلاف بین این دو طیف مطرح شده است، هرچند هنوز تردیدهایی نیز وجود دارد.

آنچنان که محمدصادق جوادی، حصار سخنگوی حزب اعتماد ملی، با اشاره به برخی گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با لیست ائتلافی اصلاح‌طلبان برای انتخابات مجلس در تهران گفت: «ما جز یک نفر از اعضای حزب اعتماد ملی که در یکی از شهرستان‌ها کاندیدا شده، کاندیدای دیگری که عضو اعتماد ملی باشد، نداریم. علاوه بر این هنوز به یک جمع‌بندی که در قالب ائتلاف ۴ حزب اعتماد ملی، کارگزاران، اعتدال و توسعه و ندای ایرانیان یک لیست مشترک برای انتخابات ارائه کنیم، نرسیدیم.»

با این وجود جواد هروی، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین از رایزنی با برخی از تشکل‌های اصلاح طلب خبر داده و گفته است: «لیست‌های تهران با عنایت به تغییری که در حوزه‌های انتخابیه رخ می دهد، امکان تغییرات دارد. به عبارت دیگر در حال حاضر با توجه به شرایط پیش آمده حزب اعتدال و توسعه اصرار دارد که نوبخت از حوزه انتخابیه رشت در انتخابات شرکت کند یا اصرار بر این است که بتوانیم سرلیست‌های جدیدی اعم از اعضای حزب یا گروه‌های ائتلافی در تهران داشته باشیم که این اقدام طی ۲، ۳ روز آینده مشخص خواهد شد. همچنین حزب اعتدال و توسعه براساس رایزنی با سایر احزاب اعم از کارگزاران سازندگی، ندای ایرانیان، اعتماد ملی، خانه کارگر و ستاد عقلانیت که هواداران لاریجانی هستند، لیست مشترک خواهد داد.»

این در حالی است، اصلاحات کهگیلویه و بویراحمد نیز خارج از چهارچوب احزاب تحرکاتی را برای انتخابات پیش رو آغاز کرده اند.