اَفتونیوز| آتش‌سوزی‌های استان مشکلی است که هر ساله تابستان گریبان گیر است و با وجود کمک  نهادهای دولتی و داوطلبین مردمی باز هم هر ساله شاهد سوختن مراتع و جنگل های بسیاری هستیم این سایت خبری با مصاحبه از روسای منابع طبیعی شهرستان‌های گچساران،کهگیلویه و باشت علل و عوامل آتش‌سوزی و پیشنهادات جهت جلوگیری از آتش سوزی را بررسی کرده است.

سید قدرت‌اله علی پور رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان گچساران در رابطه با پیشنهاد جهت جلوگیری از سوزاندن پسماند کشاورزی اظهار داشت:اولین مورد باید جهادکشاورزی جهت توجیه کشاورزان ورود کند و کلاس‌های آموزشی برگزار کند و افرادی که از روی ناآگاهی و اطلاع ندارند که نباید پسماند زراعی را در فصل برداشت آتش بزنند و  کشاورزان توجیه شوند.

قدرت‌اله علی پور ادامه داد: رسانه‌ها و صداوسیما نیز در این زمینه فرهنگ‌سازی کنند.

وی عنوان کرد: با سوختن پسماند مزارع لایه زاینده و باکتری‌های مفید از بین می‌رود.

علی پور در رابطه با تصور کشاورزان برای آتش زدن پسماند عنوان کرد: یک سری علف هرز در زمین این افراد هست احساس می کنند که تُخم علف هرز با سوختن از بین می رود و کشاورزانی که قصد کاشت برنج دارند معتقدند کاه و کِلش موجود در زمین باعث ایجاد مزاحمت برای دست کارگران هنگام کاشت برنج می شود و مانع اجرای کار می‌شود.

وی درباره علل آتش سوزی‌های شهرستان گچساران خاطرنشان‌کرد: حدود ۸۰ درصد آتش سوزی‌های شهرستان منشاء اینگونه داشتند که کشاورزان پسماند زمین  زراعی خود را آتش زدند و این آتش با بی توجهی به نقاط دیگر سرایت کرد و آتش به وسیله باد به دامن طبیعت سرایت کرده

رئیس اداره منابع طبیعی گچساران خاطرنشان کرد:آموزش و پیشگیری میتواند از خیلی از آتش‌سوزی‌ها جلوگیری کند.

وی تصریح کرد:ما برای مقابله با آتش سوزی هم قانون تصویب شده دارم که آتش زدن پسماند زراعی جرم محسوب میشود و مجرم باید به قوه قضائیه معرفی شود

علی پور تاکید کرد:مقام محترم قضایی می تواند افرادی که مبادرت به این کار می‌کنند را جریمه و زندانی کند.

وی تمکین به قانون و ورود قوه قضائیه را در این مورد  مفید دانست و عنوان کرد:افرادی که مبادرت به این کار می کند باید توسط جهادکشاورزی شناسایی شوند و منابع طبیعی یا محیط زیست یا جهادکشاورزی علیه آن ها اعلام جرم کنند اگر کشاورز از عاقبت کار خود باخبر شود قطعا تاثیر دارد.

علی کریمی رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان کهگیلویه در رابطه با آتش زدن باقی مانده محصولات کشاورزی اظهار داشت: این یک عادت اشتباه است که هیچ گونه تاثیری ندارد و باعث از بین رفتن منیزیم،کلسیم و مواد غنی و معدنی خاک می‌شود.

علی کریمی در مورد علل آتش سوزی عنوان کرد:از دیدگاه من آتش‌سوزی سهوی و عمدی نداریم و کسی که پس مانده زراعی را آتش،می‌زند به عمد این کار را انجام می‌دهد و این آتش به جنگل و مرتع سرایت می‌کند.

وی افزود:مناطق خودمان زاگرس نشین‌ها همه زمین‌های کشاورزی نزدیک منابع ملی است بنابراین از دیدگاه من تمام این آتش‌سوزی ها به صورت عمد است.

وی در رابطه با پیشنهاد برای فرهنگ‌سازی در این مورد تصریح کرد:اداره ترویج جهادکشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست با دهیاری‌ها و شوراها جلسه برگزار کنند و مانع از آتش زدن پسماندهای زراعی شوند و فرهنگ‌سازی بین مردم کنند که این کار نه تنها باعث رساندن نفعی نمی‌شود بلکه باعث آسیب زدن به منابع غنی خاک نیز می‌شود بهترین راه حل‌ گفت و گو با مردم و کشاورزان است.

کریمی با اشاره به جهادکشاورزی و ارتباط مستقیم این اداره با کشاورزان خاطرنشان کرد: این اداره می تواند در این راستا از کشاورزان تعهد اخذ کند که کشاورزی که از این سازمان خدمات دریافت می‌کند به خاطر آلودگی محیط‌زیست،جنگل و مراتع حق آتش زدن پسماند ندارد چنان‌چه پسماند زراعی را آتش زدید ما خدماتی به شما نخواهیم داد.

وی ادامه داد:بهترین راهکار این است جهادکشاورزی با تمام قوا کنار منابع طبیعی وارد شود نه اینکه پسماند زمین‌ها را آتش بزند بعد که آتش به جنگل و مراتع سرایت کرد و سرمایه ما نابود شد درخواست کمک از مردم و مسئولان داشته باشیم ما باید از آتش زدن جلوگیری کنیم.

رئیس منابع طبیعی شهرستان کهگیلویه عنوان کرد؛شعار منابع طبیعی با مردم و برای مردم است اما این پسماند زراعی که آتش زده می شود و به مراتع سرایت می کند کار خود مردم است و خودشان هستند که سه ضربه اساسی به خود وارد می کنند.

وی ادامه داد :در ابتدا منابع غنی داخل زمین را از بین می برند، باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند دود و غبار ناشی از این آتش سوزی به بدن خودشان وارد می شود و طبیعتی که در کنار خودشان است این طبیعت متعلق به خودشان است که باعث نابودی آن می شوند.

کریمی با اشاره به آسیب های بی شمار این آتش سوزی‌ها عنوان کرد:برای مثال شهرستان ما در طرح بادام کاری رتبه اول را داریم ۱۳۰۰۰ هکتار نهالستان در سطح شهرستان کهگیلویه داریم و این درخت بادام منبع درآمد برای بعضی خانواده‌ها بوده است چرا آتش بزنند که این درخت بادام از بین برود که آن منابع اقتصادی که نصیب خانواده‌ها می‌شود از بین برود.

وی در رابطه با آتش‌سوزی های شهرستان کهگیلویه عنوان کرد:ما ۶ آتش سوزی جنگلی و مرتعی در شهرستان کهگیلویه داشتیم و هر ۶ متهم را به دادگاه معرفی کردیم و این تلاش اداره منابع طبیعی شهرستان بوده است.

مهراب عبدی رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان باشت در رابطه با علل آتش شهرستان باشت اظهار داشت: بیشترین علت آتش سوزی در شهرستان باشت سرایت آتش از مزارع به منابع ملی بوده یعنی کشاورزان، پسماندهای مزارع را آتش می‌زنند و این آتش به اراضی ملی سرایت می کند.

مهراب عبدی تصریح کرد:قانون هست که جلوی این ها گرفته شود جهادکشاورزی،محیط زیست و قانون هوای پاک هست که جلوی آتش زدن پسماند مزارع را بگیرند متاسفانه مردم رعایت نمی‌کنند.

وی افزود:خیلی از آتش‌سوزی های شهرستان  باشت امسال از سوزاندن پسماند مزارع شروع شده و باعث سوختن اراضی ملی شده

عبدی خاطرنشان کرد:یکی دو مورد هم بوده که قصد داشتن اطراف باغات خود آتش‌بُر بزنند نتوانند آتش را مهار کنند و باعث سوختن اراضی ملی شده است.

وی درباره اینکه این آتش زدن باعث افزایش کیفیت زمین میشود خاطرنشان کرد:این کار نه تنها سودی ندارد بلکه ضرر هم دارد ده یا پانزده سانت اولیه خاک دارای مواد آلی است و اگر آن‌ها در زمین باشد تبدیل به کود آلی می‌شود و این کود آلی برای کِشت خیلی خوب است متاسفانه بر اثر آتش‌سوزی این‌ها از بین می‌رود. رئیس اداره منابع طبیعی باشت درباره علت اتش زدن پسماند مزارع توسط کشاورزان خاطرنشان کرد:کشاورزان چون قصد کشت مجدد دارند ادعا دارند این پسماند مانع شخم و آبیاری زمین است و برای اینکه سطح زمین صاف باشد پسماند‌ها را آتش می‌زنند.

وی مجدد به مفید بودن این پسماند تاکید کرد و گفت:این پسماند اگر در زمین بماند باعث می شود مواد آلی خاک افزایش بیابد و برای زمین مفید است.

عبدی عنوان کرد:متاسفانه آتش‌زدن پسماند مزارع تبدیل به عادتی برای کشاورزان شده و روال عادی شده و به نظرشون مفید است.

وی در رابطه با پیشنهاد برای حذف این عادت تصریح کرد: به صورت قانونی باید جلوی‌ آن‌ها گرفته شود

جهادکشاورزی به کسانی که پسماند زمین های خود را آتش می زند تذکر دهند و دورهای بعد خدماتی مثل بذر و کود ندهند تا کشاورزان دیگر این کار را نکنند

اگر یک دور جریمه شوند بارهای بعد اقدام به آتش سوزی پسماند مزارع خود نمی کنند.

با بررسی مصاحبه روسای منابع طبیعی سه شهرستان به این نتیجه می رسیم که بیشترین علل آتش سوزی سرایت آتش از مزارع به مراتع ملی است و این عادت و فرهنگ غلطی که از دیرباز وجود داشته سبب حجم وسیعی آتش سوزی می شود و هر ساله شاهد نابودی حجم عظیمی از زاگرس هستیم

از طرفی نبود امکانات خاموش کردن آتش نیز سبب آسیب بیشتر شده است اینکه به انتظار نابودی طبیعت باشیم که هنگام آتش سوزی کمکی به ما برسد کاری بیهوده است و حال که امکانات کافی نداریم حداقل می توانیم نهادهای مرتبط را بسیج کنیم که در پیشگیری از آتش سوزی یاری برسانند.

رسانه‌ها،تریبون‌های نماز جمعه، صدا و سیما ،جهادکشاورزی،محیط زیست،سازمان های مردم نهاد مرتبط با محیط زیست و هر فردی که ارتباط مستقیمی با کشاورزان دارد می تواند در این راه قدم بردارد و برای نجات زاگرس اقدام کند و این عادت و فرهنگ غلط را از جامعه حذف کند.

از طرف دیگر طبق ماده ۳۰ آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها و ماده ۲۰ قانون هوای پاک آتش زدن پسماند مزارع جرم محسوب میشود و جریمه نقدی و حبس دارد که قوه قضائیه می تواند به صورت جدی ورود کرده و در ابتدا با تبیین و آگاهی از وقوع جرم کشاورزان را از عاقبت کارشان آگاه و اگر تاثیری نداشت با جریمه بازدارندگی برای ادوار بعد ایجاد کنند.

این مشکل کمک نهادهای مختلف و مسئولین در سطوح مختلف را می طلبد و فارغ از مسئولیت حقوقی مسئولین باید بدانیم همه ما در برابر محیط زیست و طبیعت اطرافمان مسئول هستیم و باید در حفظ این نعمت برای آیندگان کوشا باشیم.

گزارش: مریم پارسا