دنا و بحران‌های ایران

مردمان این دیار، بیم آن دارند که تکه‌وپاره‌شدن مدیریت منطقۀ حفاظت‌شدۀ دنا، فرصتی باشد برای جبران ناترازی آب اصفهان و تحمیل خسارت به زیست‌بوم زاگرس و خاصه بویراحمد. جو ملتهب شبکه‌های اجتماعی و گفتمان حاکم بر گفت‌وگوهای مجازی، بیانگر تعمیق هرچه بیشتر احساس نادیده‌گرفته‌شدن مطالبات مردمان این دیار توسط مسئولان است

دنا و بحران‌های ایران

اَفتونیوز| "عارف لایق زاده" شهرساز با یادداشتی نوشت:

 به ما شهرسازان آموخته‌اند، اولویت دانش شهرسازی (طراحی، برنامه‌ریزی)، خلق و تیمار «سرمایۀ اجتماعی» و «همبستگی اجتماعی» است. همچنان‌که بسیار بر این مهم تأکید شده و می‌شود که شهرسازان در قامت پاسدار و پرستار این دو نهاد اجتماعی، می‌باید در خدمت به شهر به انجام‌ وظیفه بپردازند. 

در بیان اهمیت تأثیر سرمایۀ اجتماعی و همبستگی اجتماعی بر دوام و سرزندگی شهر و همچنین پایداری جوامع، می‌توان به دو نکتۀ مقبول علمای شهرسازی و جامعه‌شناسی اشاره کرد؛ نخست آنکه  «جین جیکوبز» انسان‌شناس و شهرساز برجستۀ آمریکایی، مرگ و زندگی شهرها را منوط به حضور  یا عدم حضور شهروندان در عرصه‌های عمومی، تحت‌تأثیر انباشت سرمایۀ اجتماعی و همبستگی اجتماعی دانسته‌اند. همچنین جامعه‌شناسان بر این باورند، اگر میزان تولید و انباشت سرمایۀ اجتماعی و همبستگی اجتماعی در جامعه از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد، «وطن باتلاق اجنبی» خواهد بود. 

شوربختانه نگاه منطقه‌ای، نزدیک‌بینی دولتمردان و استمرار استراتژی‌‌های ناپایدار دولت‌ها برای مدیریت مسائل و بحران‌های محیط‌زیستی متکثر کشور، در بیش از دو دهۀ گذشته، سبب اضمحلال سرمایۀ اجتماعی و همبستگی اجتماعی در ایران  شده است. شاهد این مدعا، تحلیل محتوای شعارهای زاگرس‌نشین‌ها در تجمعات و اعتراضات مرتبط با پروژه‌های انتقال آب و آتش‎‌سوزی‌های سریالی جنگل‌های است.

«کیت پین» استاد روانشناسی و علوم اعصاب در «UNC CHAPEl HiLL»، در کتاب «نردبان شکسته» در تعریف و تفهیم «احساس فقر»، چنین آورده: «فقر ارتباطی به رقم دارایی افراد ندارد، بلکه امری‌ست ذهنی و بسته به فهم انسان از رقابت‌های اجتماعی که در آن حضور دارد و اینکه خود را با چه کسانی مقایسه می‌کند و می‌تواند آن را به‌طور خلاصه حاصل درک افراد از میزان نابرابری در رقابت‌های اجتماعی دانست.» پین معتقد است: «احساس فقر، منجر به خشم و تنش اجتماعی خواهد شد.» احساس فقر (تبعیض و دیده‌نشدن)، در کلیۀ کنش‌های اعتراضی زاگرس‎‌نشین‌ها در رابطه با محیط‌زیست زاگرس مشهود است. تحلیل محتوای شعارهای شهروندان در تجمعات اعتراضی و کمپین‌های مجازی که بیانگر گسترش احساس تبعیض در میان شهروندان این بخش از کشور است را، می‌توان در قالب چند پرسش دسته‌بندی کرد:

۱. اگر اصفهان دچار بحران آب است، چرا همچنان شاهد بارگذاری صنایع آب‌بر و کشت محصولات آب‌بر در این شهر و استان هستیم؟

۲. اگر ابربحران یزد، آب است، چرا مسئولان این استان با گسترش شهر یزد در قالب ویلاسازی (طرح مسکن ملی) موافقت کرده‌اند؟

آری؛ واقعیت اجتماعی و اقتصادی شهرهای واقع در زاگرس و سهم استان‌های واقع در این کوهستان از منابع آب این عرصه و میزان توسعۀ صنعتی این مناطق و مقایسۀ این وضعیت با شهرها و استان‌های کویری نظیر یزد و اصفهان و همچنین توجه به بهره‌مندی این مناطق  از آب زاگرس و استمرار توسعۀ صنایع آب‌‎بر در این مناطق، سبب تولید و تعمیق فزایندۀ احساس فقر در استان‌های زاگرس‌نشین شده است؛ احساسی که حساسیت باشندگان در این مناطق در رابطه با تصمیمات اتخاذشده در ارتباط با محیط‌زیست زاگرس را، دوچندان کرده است. آخرین مورد  از این حساسیت، در تجمع  روز گذشتۀ مردم  کهگیلویه‌وبویراحمد در شهر یاسوج، در اعتراض به مصوبۀ «شورای‌عالی محیط‌زیست»، قابل مشاهده است.

 مردمان این دیار، بیم آن دارند که تکه‌وپاره‌شدن مدیریت منطقۀ حفاظت‌شدۀ دنا، فرصتی باشد برای جبران ناترازی آب اصفهان و تحمیل خسارت به زیست‌بوم زاگرس و خاصه بویراحمد. جو ملتهب شبکه‌های اجتماعی و گفتمان حاکم بر گفت‌وگوهای مجازی، بیانگر تعمیق هرچه بیشتر احساس نادیده‌گرفته‌شدن مطالبات مردمان این دیار توسط مسئولان است.

مسئولان باید به این هشدار جامعه‌شناسان توجه داشته باشند که انباشت احساس فقر و شکاف اجتماعی حاصل از آن، باعث گسستگی نظام اجتماعی، تولید و انباشت خشم، قطبی‌شدن هرچه بیشتر جوامع و در نتیجه افزایش تنش‌های اجتماعی خواهد شد که تجلی همۀ موارد ذکرشده را، می‌توان در یک مخاطرۀ عظیم امنیتی تصور کرد. «ترس آن می‌رود، نزدیک‌بینی سیاستمداران پوپولیست، باعث شود وطن دیگر آن باتلاق اجنبی‌کش نباشد.» پاینده دنای ایران.

 



نظرات پس از تایید انتشار خواهند یافت
کاربر گرامی نظراتی که حاوی ناساز، افترا و هر گونه بی حرمتی باشند منتشر نخواهند شد.

ارسال نظر




نظرات ارسالی 1 نظر

  • 1 سجاد 1403/5/20 5:4:53

    آخ تا قیومت داخل همین شهر جای خوب شهر داره واگذار میشه به مسئولین. که هم سال 1398واگذار شده. پس اگه راست میگویید جلوی سد ها را بگیرید

    پاسخ
سایر اخبار
برگزدیدها