این روزها گمانه زنی درخصوص چگونگی رویکرد های مجلس دهم رواج دارد. دلیل این گمانه زنی ها ابهام در جهت گیری فکری منتخبان دوره دهم است. به عبارتی عدم پیروزی اکثریت نسبی بر این ابهام افزوده است. مجلس دهم را طیفی از دیدگاه ها تشکیل می دهد. ابهام در مواضع منتخبان، آرایش مجلس دهم را غبار آلود کرده است.

هر چند به علل عدیده، این ابهام در برآیند سیاسی منتخبان امروز به وجود آمده است، اما رفتار و خواست مردم، فاقد این ابهام است. پیام رفتار مردم واضح و بی غبار است. مردم بدون قلق و تکلف در این انتخابات حرف خود را زدند و حجت را بر “مردم محوران” تمام کردند.

چند سال است البته که جناح اصلاح طلب این پیام را دریافته است. و عقلانیت را در رفتار سیاسی خود به کار بسته است. اول بار خرداد 92 بود که اصلاح از دنده اعتدال برخاست. جناح اصلاح طلب با آسیب شناسی راه طی شده و موقعیت شناسی همراه با عنصر مسوولیت پذیری، از سقف مطالبات، خود را به کف کشید.

اصلاح طلبی حداکثری جای خود را به اصلاح طلبی حداقلی داد تا چتر جریان باز تر و فراگیر تر شود. در پرتو این تصمیم خرد پسند، دولت اعتدال رویید. و کشور از بن بستی سیاسی، خود را رهانید. این همه البته کار عقلانیت بود. و از ورای این عقلانیت بود که “امید” جوانه زد. و دولت تدبیر و امید رویید.

در واقع از سال 92 جریان اصلاح طلب با تغییر مشی و روش سیاسی خود و عبور از مطالبات حداکثری و با تسامح نسبت به مرز های حداقلی، توانست حماسه خرداد 92 را بیافریند و جریان اعتدال را پایه نهد.

در ادامه این تحول، پایه ائتلاف اسفند 94 ریخته شد. در واقع “لیست امید” در ادامه ی امیدی بود که خرداد 92 در ساحت عمومی دمیده شده بود. به عبارتی می توان گفت لیست امید محصول دفتر پارادایم جدیدی است که در ساحت سیاسی ایران گشوده شده است. پارادایمی که سقف سیاست را در ایران بلند تر از دو گانه اصلاح طلب اصولگرا نهاده است. و آرایش و فصل بندی جدیدی را راه انداخته است.

خرد ورزان، تغییر طلبان، مردم باوران و برجامیان بر سر یک میز نشستند و لیست امید را آفریدند. “امید” نشانه جریان جدیدی در عرصه سیاست است. امید محصول اخلاق گرایی جدیدی است که در واکنش به بی اخلاقی سیاسی این دهه ایران سر برآورده است. لذا یکی از نشانه ها (و البته شعار های) لیست امید، دوری از بد اخلاقی های مرسوم است. لذا عملکرد منتخبان باید مطابق اخلاق امید باشد. رفتاری که امید سوز باشد خلف وعده است.

حال در بزنگاه انتخاب رییس مجلس، می توان ادعای “امید”ی ها را به محک نهاد. باید دید که آیا اعضای جریان امید، در این انتخابات به اخلاق سیاسی پایبند می مانند و خرد و اخلاق را بر صدر می نشانند و یا افسار عقل را به قوه و اراده قدرت طلب وا می نهند؟ در صورت اول، امید به جامعه تزریق می شود. و در صورتی که حالت دوم رخ دهد امید از جامعه رخت می بندد. رویکرد مردم در 92 و 94 و انتخاب آنها فراتر از دوگانه اصلاح طلبی- اصولگرایی بود. منتخبان اگر پارادایم جدید نشناسند و در زمین و زمینه پیشا 92 بازی کنند، از مطالبات و مطلوبات مردم فاصله گرفته اند.آنطور که از اتفاقات بر می آید رقابت دکتر عارف و دکتر لاریجانی اجتناب ناپذیر شده است.

مطلوب تر بود که کار انتخاب رییس مجلس به رقابت نکشد و ائتلاف و اتحاد اسفند ماه در انتخاب ریاست مجلس ادامه می یافت. اما به هر روی حال که این رقابت اجتناب ناپذیر شده است می توان خسارات آن را مشروط به رعایت نکات زیر کاهش داد:

1. این رقابت نباید دفتر پارادایم جدید را ببندد و ما را به مواضع پیشا 92 بازگرداند. به عبارتی باید ائتلاف امید در هر صورت حفظ گردد.

2. حفظ ائتلاف در عین رقابت، تنها با رعایت اصول اخلاقی “امید” امکان پذیر است. باید با وجود رقابت در راس هرم، تعامل در بدنه هرم از میان نرود.

3. در صورت رقابت، فرد پیروز، مجلس را به انحصار خود در نیاورد و شیوه تعامل در موعد انتخابات اسفند 94 را ادامه دهد. نباید نتایج انتخاب رییس مجلس را با روش پیشا 92 تبیین کرد. و از پارادایم جدید عدول نمود.

در هر حال فارغ از نتیجه، آنچه نباید در این میان فراموش شود مردم است. نباید اولویت های مردم تحت شعاع این بحث های حاشیه ای فراموش شود. باید همچنان نگاه اصلی ما منتخبان معطوف به مطالبات مردم باشد تا امید از میان آنان رخت برنبندد.