بی‌تردید صبح دیروز بسیاری از کسانی که دل در گرو ایران و سربلندی این سرزمین داشتند، پای رسانه‌هایی نشستند تا شاهد شنیدن و دیدن خبر موفقیت‌آمیز یک ایرانی در هشتادونهمین دوره اسکار باشند. از آنجا که رسانه ملی در این زمینه کلا روزه سکوت گرفته بود و گویا برای دست‌اندرکاران آن رسانه مهم نبود که چه اتفاقی در آن سوی جهان به نام ایران و برای این سرزمین کهن در حال رقم خوردن بود، طبیعی بود که علاقه‌مندان به هنر سینما و از آن سو موفقیت کشورشان به رسانه‌های مجازی دل ببندند.

با آنکه کارشناسان بر موفقیت فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی تاکید می‌کردند، اما وقتی نام این کارگردان بزرگ ایران برای دومین بار به عنوان برنده اسکار اعلام شد، یک بار دیگر و آن هم در شرایط خاص تاریخی و تقریبا بحرانی توانست در سطح جهانی موفقیت ارزشمندی برای کشورمان رقم بزند. کسب عنوان بهترین فیلم خارجی جایزه هنری اسکار که ارزش و اعتبار بالایی در صنعت و هنر سینمای جهان دارد، همچون دیگر موفقیت‌های هنری، ورزشی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و... درخور تحسین است و مایه مباهات و غرور ملی ایرانیان.

اما این موفقیت علاوه بر ارزش هنری، دستاوردهای دیپلماتیک و سیاسی مهمی را نیز به دنبال داشته است. یکی از مشکلات ایران بعد از پیروزی انقلاب و به‌ویژه در دهه اخیر حضور کمرنگ ایرانیان در مجامع و محافل مهم بین‌المللی و جهانی بوده تا جایی که این خلا باعث تسهیل در پیگیری پروژه ایران‌هراسی از سوی رقبای منطقه‌ای و جهانی شده است. موفقیت فرهادی و فیلم فروشنده باعث شد حتی اگر اندک، ولی فرصت مناسبی برای تعامل با دنیا آن هم از قشر موثر و نخبه اهالی فیلم و سینما به وجود آمد. در روزهایی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور تازه‌کار و جنجالی آمریکا شرایط دلهره‌آوری را رقم زد و سایه تهدید و جنگ را در جهان گسترش داد، دیپلماسی هنر به عنوان ابزاری کارآمد در اختیار منافع ملی کشورمان قرار گرفت تا پیام صلح‌دوستی ایرانیان به گوش جهانیان برسد. سال‌هاست اندیشمندان سیاست‌خارجی و دیپلماسی از ضعف دیپلماسی عمومی در راستای تحقق منافع ملی گله دارند و تلاش تصمیم‌گیران و مسئولان نظام هم بیشتر بر پایه تقویت قدرت سخت کشور استوار بوده است؛ البته نمی‌توان نقش قدرت سخت و تجهیزات نظامی و لجستیکی را در سیاست‌های بازدارنده و حفظ و بقای نظام و تمامیت ارضی کشور نادیده گرفت، اما اگر قرار است ما به عنوان کشوری حامل گفتمانی اصیل و مستقل در مناسبات منطقه‌ای و جهانی حضور داشته باشیم، شایسته است قدرت نرم و یکی از زیرمجموعه‌های آن یعنی دیپلماسی عمومی خود را تقویت کنیم. امروزه بسیاری از ارزش‌های مطلوب مکاتب و نظام‌های سیاسی مختلف از طریق فیلم، هنر، موسیقی و تولیدات فرهنگی به ملت‌های دیگر صادر می‌شود و نیازی به تصرف و اشغال نظامی برای فتح ارزش‌ها نیست و اگر ما نیز بنای ترویج اصول و آموزه‌های خود را داریم، باید از طریق همین روش‌های نوینپیش برویم.

صدور پیام مودبانه و تاثیرگذار اصغر فرهادی در مقابل دوربین‌ها و رسانه‌های غربی را اگر با رفتارهایی از قبیل بالا رفتن از دیوار سفارت و آتش‌زدن پرچم سایر کشورها مقایسه کنیم، درخواهیم یافت که کدام رفتار، منافع ملی کشورمان را به نحو مطلوب‌تر و کم‌هزینه‌تری تامین می‌کند. اگر به راستی ما حرفی برای گفتن داریم باید به سمت استفاده از این فرصت‌ها پیش برویم، در بدبینانه‌ترین نگاه اگر پیام انتقادی اصغر فرهادی به سیاست ضدمهاجرتی ترامپ هیچ تاثیری در روند اجرای این سیاست نداشته باشد، لااقل در مقایسه با رفتارهای خشونت‌طلبانه، ضرر و آسیبی را به ملت و نظام تحمیل نمی‌کند.

اما موفقیت فیلم فروشنده علاوه بر دستاورد دیپلماتیک خود، حامل یک پیام مهمی دیگری نیز بود. سینمای ایران در طول 8 سال عملکرد دولت گذشته روزهای سخت و مرارت‌انگیزی را تجربه کرد؛ ممنوع‌الکاری سینماگران در کنار حمایت از تولیدکنندگان سفارشی باعث رکود در صنعت سینمای کشور شده بود؛ خوشبختانه بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم، گرچه برخی مطالبات صنفی سینماگران محقق نشد، اما آمارها نشان می‌دهد صنعت سینمای ایران دوران رونق و پرامیدی را سپری می‌کند. 6 برابر شدن درآمد سینمای کشور در سال95 در مقایسه با سال92، به خوبی رشد و رونق صنعت سینما را در کشور نشان می‌دهد که متاثر از سیاست‌های کلان و فرهنگی دولت تدبیر و امید، بازسازی سالن‌های قدیمی و فرسوده، حمایت از تولیدکنندگان، تسهیل بسترهای فیلم‌سازی و فعالیت فیلم‌سازان،گشایش فرهنگی در کشور است. تاثیر نهایی آن را نیز می‌توان در موفقیت فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های جهانی دید.

منبع:همدلی